ĐẠO ĐỨC PHẬT GIÁO NAM TÔNG TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN NGƯỜI KHMER
95
hơn, Đức Phật đã khuyên dạy người phụ nữ làm dâu bên gia đình
chồng như sau: “Ở đây này Anuruddha, nữ nhân đối với người chồng
nào mẹ cha gả cho. Vì muốn lợi ích, vì tìm hạnh phúc, vì lòng thương
tưởng vì lòng từ mẫn khởi lên đối với người ấy. Nữ nhân dậy trước, đi
ngủ sau cùng, vui lòng nhận mọi công việc, xử sự đẹp lòng, nói lời dễ
thương… Phàm có tiền bạc, lúa gạo, bạc và vàng người chồng đem về,
nữ nhân ấy phòng hộ, bảo vệ chúng, giữ gìn để khỏi ăn trộm, ăn cắp, kẻ
uống rượu, kẻ phá hoại…”.
13
Bốn là, quan hệ bạn bè với nhau: Tình bạn là một loại tình cảm
tự nhiên của con người. Trong mỗi môi trường sinh hoạt và làm
việc chúng ta đều có bạn bè, đồng nghiệp. Vì vậy người bạn là yếu
tố không thể thiếu được và có vai trò rất to lớn trong cuộc sống
của mỗi người. Trong kinh Đức Phật đã từng nói đến bốn người
bạn chân thành: “Này gia chủ tử, bốn loại bạn này phải được xem là
bạn chân thật: Người bạn giúp đỡ phải được xem là bạn chân thật;
người bạn chung thủy trong khổ cũng như trong vui phải được xem là
bạn chân thật; người bạn khuyên điều lợi ích phải được xem là bạn
chân thật; người bạn có lòng thương tưởng phải được xem là bạn chân
thật”.
14
Và Đức Phật đề cập đến năm nguyên tắc đối xử với bạn bè
như sau:
“Này gia chủ tử có năm cách vị thiện nam tử đối xử với bạn bè như
phương Bắc: Bố thí, ái ngữ, lợi hành, đồng sự, không lường gạt. Này gia
chủ tử, được vị thiện nam tử đối xử như phương Bắc theo năm cách như
vậy, bạn bè có lòng thương kính vị thiện nam tử theo năm cách: Che
chở nếu vị thiện nam tử phóng túng; bảo trì tài sản của vị thiện nam
tử nếu vị này phóng túng; trở thành chỗ nương tựa khi vị thiện nam tử
gặp nguy hiểm; không tránh xa khi vị thiện nam tử gặp khó khăn; kính
trọng gia đình của vị thiện nam tử”.
15
13. Thích Minh Châu dịch (1996), Kinh Tăng Chi Bộ, tập 1, Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam,
TP. HCM, tr. 641-642.
14. Thích Minh Châu dịch (1996), Kinh Tăng Chi Bộ, tập 1, Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam,
TP. HCM, tr. 538-539.
15. Thích Minh Châu dịch (1996), Kinh Tăng Chi Bộ, tập 1, Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, TP.
HCM, tr. 544.
