PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
118
tuk, Chia tốk knong sao sơ mai” (Người không được tu trong chùa
là người có nhiều tội lỗi trong đời sống).
13
Vì thế, họ quan niệm:
“Dù là sư sãi ở chùa hay dân chúng tại thế thì đều phải rèn luyện
theo đạo pháp: thọ giới, bố thí, niệm”.
14
Đối với người Khmer, khi
sinh ra đã hướng Phật, lớn lên lại vào chùa học Phật và khi chết
muốn về với cõi Phật. Và việc đi tu không phải để trở thành Phật
mà tu là để làm người. Con trai Khmer, bất kể là ai và có địa vị xã hội
như thế nào, nếu muốn được coi là có đủ tư cách, phẩm chất trong
xã hội, họ phải trải qua một thời gian tu và học tại chùa.
Nhìn chung, ngôi chùa có vai trò lớn và quan trọng đối với đồng
bào Khmer vì hầu như các hoạt động tinh thần đều chịu sự chi phối
bởi nhà chùa từ “việc đạo cho đến việc đời”
2
. Trong tâm thức người
Khmer, sự tu tâm, tích đức, hướng thiện, làm phước sau khi chết sẽ
được đón nhận hạnh phúc ở thế giới cực lạc. Do vậy, họ quan niệm
việc đóng góp, cung hiến cho ngôi chùa là một việc làm công đức,
tích lũy cho mai sau khi được về với Đức Phật.
15
Nhiều người Khmer
có cuộc sống vật chất rất đơn giản nhưng lại không tiếc công sức,
tiền của để tập trung vào việc trùng tu các chùa khang trang. Nhiều
ngôi chùa cổ ở các tỉnh đã trải qua rất nhiều lần trùng tu, trong đó
có sự đóng góp của nhân dân trong những phum sóc đồng bào Khmer.
Ngôi chùa Phật giáo Nam tông đã thể hiện mối quan hệ mật thiết và tác
động qua lại rất sâu sắc giữa các cá nhân, gia đình và phum sóc. Gia đình
và phum sóc là cơ sở tồn tại và phát triển của ngôi chùa; ngược lại ngôi
chùa cùng với các hoạt động tín ngưỡng tôn giáo đã có những đóng góp
to lớn đến đời sống vật chất và tinh thần của dân tộc Khmer.
3.3. Trên lĩnh vực văn hóa, lễ hội
Ngoài chức năng chính là nơi thờ Phật, chùa Theravada ở ĐBSCL
còn là nơi diễn ra những sinh hoạt cộng đồng của đồng bào Khmer,
13. Huỳnh Ngọc Trảng (1987), Văn Xuân Chí, Hoàng Túc, Đặng Vũ Thị Thảo & Phan Thị Yến
Tuyết, Người Khmer tỉnh Cửu Long, Sở Văn hóa-thông tin Cửu Long, tr. 68.
14. Nguyễn Mạnh Cường (2002), Vài nét về người Khmer Nam bộ, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội,
tr. 164.
15. Phan An (2005), “Một số vấn đề của Phật giáo Khmer Nam Bộ hiện nay”, Tạp chí Nghiên cứu
Tôn giáo, số 02/2005, tr. 36.
