KHÁI QUÁT PHẬT GIÁO NAM TÔNG KHMER VÙNG TÂY NAM BỘ THẾ KỶ XIX-XX
185
Trà Vinh là ngôi chùa đầu tiên của Phật giáo Nam tông ở vùng đất
Nam bộ - Việt Nam được xây dựng trên vết tích của Bà-la-môn giáo
vào năm 374.
Từ khi Phật giáo du nhập vào Việt Nam thì triết lý, đạo đức Phật
giáo đã nhanh chóng hòa quyện vào đời sống xã hội, mỗi hành
động, mỗi ý tưởng của ngôn ngữ sinh hoạt đời thường điều có chất
liệu Phật giáo thấm nhuần theo từng lĩnh vực của đời sống xã hội.
Riêng đối với Phật giáo Nam tông Kinh, bên cạnh chức năng văn
hóa, ngôi chùa luôn đảm nhiệm chức năng giáo dục, bản chất giáo
dục Phật học trong chùa Khmer luôn có mối quan hệ gắn bó mật
thiết với giáo dục phổ thông nghĩa là dạy học chữ Khmer và chữ
phổ thông rất ngẫu nhiên, thậm chí ngôi chùa còn đảm đương việc
dạy nghề cho Phật tử… Nếu chỉ đơn thuần xét về đặc điểm giáo
dục Phật học cho các vị tăng sinh hoặc cho lứa tuổi thanh thiếu niên
được trưởng thành trong ngôi chùa Khmer từ xưa cho đến nay thì
nó là một chu trình khép kín của việc “tu - học”.
Trong quá trình tồn tại và phát triển, Phật giáo Nam tông Kinh
giữ vai trò độc tôn trong đời sống của cộng đồng người Khmer;
ngôi chùa Khmer vừa là trung tâm sinh hoạt tôn giáo, vừa là trung
tâm văn hóa, giáo dục của cộng đồng người Khmer ở nơi đây. Đồng
thời, có nhiều đóng góp quan trọng trong công cuộc dựng nước và
giữ nước của dân tộc Việt Nam và góp phần quan trọng trong việc
hình thành văn hóa, lối sống, phong tục tập quán, đạo đức cũng như
trong các cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ độc lập của nhiều dân tộc
và đặc biệt là góp phần vào việc tạo ra bản sắc văn hóa Việt Nam.
Phật giáo Nam tông trở thành tôn giáo truyền thống của người
Khmer, đã đồng hành cùng dân tộc Khmer trong suốt quá trình lịch
sử của dân tộc. Dù bất cứ hoàn cảnh nào, dù khó khăn gian khổ đến
mấy, họ cũng luôn gắn bó với tôn giáo truyền thống của họ, thậm
chí họ còn coi chùa chiền là niềm tin, là chỗ dựa tinh thần vững
chắc. Mỗi khi có việc không lành xảy ra, họ thường tìm đến đây để
van vái, cầu mong cho Phật, Pháp, Tăng phù hộ để sớm thoát nạn.
Khi có chiến tranh, chùa là nơi để họ trú ẩn, để tránh mối hiểm
