TINH THẦN “HỘ QUỐC, AN DÂN” CỦA PHẬT GIÁO NAM TÔNG KHMER
245
trung lập, nay đã ngả về phía cách mạng, sư sãi các chùa vùng tạm
chiếm thân chính quyền Sài Gòn chuyển sang trung lập. Các cuộc
biểu tình tuần hành với những hình thức khác nhau của đồng bào
Phật giáo Nam Tông Khmer chống Mỹ - Ngụy đã diễn ra.
6
Tại Trà Vinh, cuối tháng 6/1961, một đoàn biểu tình kéo về tỉnh
lỵ Vĩnh Bình đòi thả sư Thạch Som trụ trì chùa Ô Mịt với sự tham
gia của hơn 1.000 đồng bào Khmer và các sư sãi ở các chùa Châu
Điển, Tam Ngãi, Hòa Ân, Phong Phú. Dưới sức ép của quần chúng,
chính quyền Vĩnh Bình buộc phải nhân nhượng. Tháng 11/1961,
đồng bào Khmer và người Việt trên các xã thuộc hai huyện Tiểu
Cần và Cầu Kè kéo về huyện lỵ biểu tình chống lại hành động càn
quyét thiết lập ấp chiến lược và giành được kết quả bước đầu.
7
Những thắng lợi của các cuộc đấu tranh chính trị trực
diện với Mỹ-Ngụy đã khiến cho đồng bào Khmer thêm tin tưởng
và hăng hái tham gia cách mạng. Tiếp đó, sự kiện Hòa thượng Thích
Quảng Đức tự thiêu vì độc lập dân tộc và đạo pháp (1963), đã trở
thành ngòi pháo mạnh mẽ bùng nổ các cuộc đấu tranh dữ dội.
Bằng nhiều hình thức đa dạng và phong phú, chống chính quyền
Sài Gòn, phong trào của đồng bào Phật giáo từng bước đi vào quỹ
đạo của cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam dưới sự lãnh đạo của
Đảng Lao động Việt Nam. Nhiều ngôi chùa đã trở thành căn cứ tin
cậy của cách mạng, là nơi hội họp, có hầm bí mật nuôi giấu cán bộ,
tranh thủ việc học tập kinh điển để lồng các bài chính trị thường
thức, trao đổi kinh nghiệm công tác lãnh đạo đấu tranh chống Mỹ -
Ngụy. Một số tăng sĩ được kết nạp vào Đảng Lao Động Việt Nam
8
.
Năm 1964, sau vụ đàn áp Phật giáo của Mỹ - Ngụy, khiến hàng
trăm Phật tử ở Mé Láng bị giết hại, phong trào đấu tranh của nhân
6. Nguyễn Mạnh Cường (2008), Phật giáo Khơ me Nam Bộ (Những vấn đề nhìn lại), NXB Tôn giáo,
Hà Nội, tr. 80-81.
7. Phạm Đức Thuận (2017), Phong trào chống phá ấp chiến lươc ở miền Tây Nam Bộ (1961-1965),
Luận án Tiến sĩ Lịch sử, Đại học Huế, tr. 68-69.
8. Trần Hồng Liên (2017), Tăng, Ni, Phật tử Nam bộ với tinh thần hộ quốc an dân, https://phat-
giao.org.vn/tang-ni-phat-tu-nam-bo-voi-tinh-than-ho-quoc-an-dan-d27477.html#, truy cập ngày
11/10/2020.
