PHẬT GIÁO NAM TÔNG KHMER TẠI LỘC NINH
377
trên lãnh thổ Campuchia do quốc trưởng Sihanouk ban hành và
thực hiện từ năm 1950-1960.
2
Mục đích là nhằm xóa bỏ khoảng
cách phân biệt giữa người Khmer và các tộc người thiểu số ở miền
Đông Bắc, xem như tất cả mọi tộc người sinh sống trên đất nước
Campuchia đều là người Khmer. Theo phân loại của chính sách dân
tộc trong giai đoạn cầm quyền của Sihanouk, công dân Campuchia
được phân thành ba nhóm chính, người Khmer Kandal (Khmer chủ
thể), Khmer Islam (người Chăm và Mã Lai) và Khmer Lơ là các tộc
người thiểu số ở miền Đông Bắc Campuchia tiếp giáp với Việt Nam.
3
Về nguồn gốc của các tộc người ở vùng Đông Bắc Campuchia, một
số thuộc nhóm bản địa, một số di dân từ vùng Tây Bắc đến từ thời
kỳ Tiền sử, còn lại là nhóm người Chăm di dân đến tỉnh Kompong
Chàm do các cuộc chiến tranh giữa Đại Việt và Champak khi xưa.
Như vậy, theo nhận định của Pháp và Campuchia, người Khmer Lơ
không thuộc nhóm Khmer chủ thể mà là các dân tộc thiểu số. Song
theo nghiên cứu của chúng tôi, người Khmer ở Lộc Ninh và Đông
Nam bộ nói chung có đặc điểm nhân chủng và ngôn ngữ tương
tự như người Khmer ở miền Tây Nam bộ. Ngoài tiếng Khmer, họ
không có ngôn ngữ riêng nào khác như người Stieng, người Mạ,
Châu Ro và Mnong. Vì vậy, về mặt tộc danh nên gọi là họ là người
Khmer Đông Nam bộ, không nên sử dụng thuật ngữ Khmer Lơ, vì
họ không thuộc các tộc người thiểu số nằm ngoài nhóm Khmer.
Không có tài liệu ghi nhận về thời gian xuất hiện của người
Khmer ở Đông Nam bộ, Phum Thom là địa bàn cư trú đầu tiên của
người Khmer tại xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước.
Theo số liệu thống kê năm 2019, toàn xã Lộc Khánh có khoảng
9.000 người Khmer, đa phần họ sinh sống tại ấp Sóc Lớn, những
cụm dân cư nhỏ hơn phân bố rải rác tại ấp Chà Đôn, Bà Veng, Sóc
2. Taylor, Paul Michael (2006), Ethnic Minorities and Indigenous People of Cambodia, Cambodia:
Forest Concession Management and Control Pilot Project (Credit No. 3365-KH and Trust Fund), tr. 129-
130.
3. Taylor, Paul Michael (2006), Ethnic Minorities and Indigenous People of Cambodia, Cambodia:
Forest Concession Management and Control Pilot Project (Credit No. 3365-KH and Trust Fund), tr. 129-
130.
