PHẬT GIÁO NAM TÔNG KHMER TẠI LỘC NINH
389
Bởi một phụ nữ già nua đi đứng khó khăn, đột nhiên lại có mạnh
sức mạnh kinh hồn như vậy thì làm sao người dân không tin được.
Trong các cuộc phỏng vấn của tác giả, tất cả già làng đều khẳng
định Arak là một hình thái nhập đồng có thật và họ không bao giờ
nghi ngờ việc nhập đồng của bà bóng là lối diễn xuất. Những người
Khmer trẻ tuổi có học vấn cũng tin Arak đã thật sự nhập đồng. Họ
còn hướng dẫn cho tác giả cách nhận biết các loại ma lành như ma
phum, ma tổ tiên, ma suối, linh hồn của nhà sư… thông qua cách
nhập đồng và điệu nhảy của bà bóng. Họ không đồng ý với ý kiến
nhận định rằng nhập đồng là hình thái mê tín mà khẳng định là
phong tục tập quán truyền thống của người Khmer ở Lộc Ninh,
đồng thời họ cũng thể hiện niềm tự nào khi cho rằng chỉ có cộng
đồng người Khmer ở Lộc Ninh mới lưu gữ được tín ngưỡng Arak
đúng nghĩa và duy trì được một thế giới siêu hình với các hồn ma và
siêu linh đầy đủ nhất.
Tuy nhiên, Arak chỉ nhập đồng mà không bao giờ làm chủ lễ
trong các buổi cúng tế cộng đồng. Xem như, nhập đồng của Arak
chỉ là một công đoạn trong quy trình nghi lễ mà chỉ có các già làng
mới được làm chủ lễ. Arak và già làng có những quy chuẩn về trách
nhiệm rất rõ ràng, giữa họ hoàn toàn không có mâu thuẩn về thần
quyền. Arak luôn tôn trọng các già làng và già làng luôn cần đến
Arak để chứng minh sự linh nghiệm của các buổi cúng tế. Sự hiện
diện của Arak sẽ đảm bảo rằng các hồn ma hay siêu linh là có thật và
họ thật sự đã đến dự lễ bằng cách nhập vào thân thể của Arak. Trong
khi hành lễ, thỉnh thoảng Arak dừng lại một lúc để nghỉ ngơi, dân
làng ùa đến vây quanh bà, họ cầu xin bà ban phép chữa bệnh, hoặc
hỏi han những chuyện quá khứ và tương lai. Thường Arak đáp lại
bằng những lời thần bí, khó hiểu, rồi một bà cụ biết tiếng nói “thần
bí” đó dịch lại dân làng nghe. Thường là những lời chung chung
liên quan đến thế giới siêu hình, chứ không phải là lời khuyên khoa
học. Khi trị bệnh thì Arak dùng tay sờ vào những chỗ bị đau, bệnh
nhân cảm nhận không còn đau nữa nên cho Arak thật sự có quyền
năng chữa bệnh thần kỳ. Đa phần các trường hợp bệnh tật, Arak
