PHẬT PHÁP CHO MỌI NGƯỜI - Trang 199

Đó là một dòng thiền, nhưng không liên quan đến một hệ phái nào. Theo
tôi, Đức Phật chẳng bao giờ thiết lập ra các tông phái. Khi tôi bái kiến ngài
Sayagi U Ba Khin, thầy tôi, ngài chỉ hỏi tôi vài điều. Ngài hỏi, là một người
Ấn Độ có danh phận, tôi có phản đối việc giữ giới (sila) không? Làm sao
tôi lại phản đối việc giữ gìn đạo đức, giới luật chứ? Nhưng làm sao giữ
được giới luật khi tâm ta không ổn định? Ngài bảo, ta sẽ dạy cho con thực
hành giữ giới với tâm bình ổn. Ta sẽ dạy con thiền định (samadhi). Đồng ý
không? Làm sao có thể không chấp nhận thiền định? Rồi sư phụ tôi tiếp,
nhưng chỉ đơn thuần được định cũng không ích lợi gì – định chỉ có thể
thanh lọc tâm con ở bề nổi. Sâu thẳm bên trong còn có những điều phức tạp
hơn, có những thói quen hành động mà thiền định không thể phá vỡ. Ta sẽ
dạy cho con prajna, trí tuệ, giúp con đi sâu hơn vào tâm thức, cội nguồn,
nơi phát sinh của những ô uế, bất thiện, rồi nhân rộng, tích lũy chúng, để ta
phải ra sức tiêu trừ.
Do đó khi sư phụ bảo tôi: Ta sẽ dạy cho con chỉ ba điều - giới, định và tuệ -
và không có gì hơn thế nữa, tôi hoàn toàn bị thuyết phục. Tôi trả lời: Xin
ngài, hãy cho con được thử.
Làm sao có thể giữ được giới chỉ bằng cách theo dõi tâm?
Khi tôi bắt đầu học thiền Minh Sát (Vipassana), tôi đi đến kết luận rằng
Đức Phật không phải là người tạo dựng nên một tôn giáo, Ngài là một nhà
khoa học, một nhà khoa học tâm linh siêu việt. Khi Đức Phật dạy về Giới,
dĩ nhiên, mục đích là vì chúng ta là những con người, sống trong xã hội loài
người, thì chúng ta không nên làm bất cứ điều gì có thể xâm hại đến xã hội.
Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng rồi - như một nhà khoa học - Đức Phật
nói những lời sau đây, khi ta làm hại người, khi ta làm những điều bất
thiện, thì ta sẽ là nạn nhân đầu tiên. Trước tiên là ta hại mình, rồi mới hại
đến người. Ngay khi một tư tưởng ô uế, bất thiện phát khởi trong tâm, thì tự
nhiên ta sẽ cảm thấy bứt rứt, bất an. Tuệ minh sát đã dạy cho tôi biết điều
đó.
Như thế nếu người ta có thể thấy rằng tâm bất thiện tạo ra sự đau khổ,
bất an cho bản thân, thì đó có phải là sự khởi đầu của giới và tâm bi
mẫn?