tượng của lao động là sự khách thể hóa đời sống phát sinh của con người. "
Marx so sánh tha hóa tôn giáo với tha hóa lao động:
"Cũng như trong tôn giáo, con người càng tận tụy cho thượng đế, con
người càng kém chủ động. Đời sống của con người phục vụ cho khách thể
trở thành một lực lượng thù nghịch và xa lạ với chính con người. "
Khách thể đó chính là tư bản, và mặt chủ yếu của tha hóa chính là tha hóa
kinh tế. Irving Fetscher nhận xét về lập trường phê phán của Marx: "Phê
phán kinh tế chính trị học bao hàm phê phán kinh tế tư bản chủ nghĩa và
phê phán thuyết tự thức lý luận tương ứng. " Cho nên tha hóa kinh tế là
mặt chủ yếu trong lý luận của Marx, xuyên suốt từ Bản thảo kinh tế triết
học qua Tư bản. Khi xét hiện tượng tha hóa của con người trong lĩnh vực
kinh tế, Marx đã có những lý do để phê phán Feuerbach cũng như các lý
thuyết duy vật trước Marx là chỉ xét sự vật dưới hình thái khách thể, không
quan niệm như hoạt động thực tiễn cảm thụ mang tính cách con người,
cũng như phê phán quan niệm "lao động" của Hegel chỉ là một lao động
trừu tượng tinh thần. Cho nên Marx phát hiện tha hóa xảy ra cụ thể trong
xã hội tư bản, ở đó lao động là đời sống chủng loại của con người, nhưng
tư bản thuộc về lao động tích lũy được vật chất hóa, biến thành một khách
thể độc lập, biến dạng thành tư hữu. Marx xác định: "Sản xuất là sự đặc
thù tự nhiên của cá nhân ở trong và thông qua một cơ cấu xã hội nhất định.
" Trong khuôn khổ xã hội tư bản chủ nghĩa, đời sống chủng loại đối lập
mãnh liệt với đời sống cá nhân. Lao động là bản chất của con người,
nhưng tư hữu đã buộc người lao động "biến bản chất của họ thành một
phương tiện để bảo đảm sự tồn tại của mình. "
Tha hóa có ý nghĩa: người lao động không nhận biết được tự thân trong
quá trình sản xuất bởi vì "đối tượng mà lao động sản xuất ra đối lập với lao
động như một sự vật xa lạ. "
Như vậy tha hóa không những chỉ thấy nơi kết quả, nhưng ngay chính trong
hành động sản xuất, bởi vì:
- Những phương tiện tồn tại phụ thuộc vào kẻ khác
- Đối tượng khát vọng của con người là sự chiếm hữu không toại nguyện
