PHÊ PHÁN HỆ TƯ TƯỞNG MÁC-XÍT - Trang 82

vô sản, khi quan niệm:
- Giai cấp vô sản là một giai cấp phổ quát, như Marx nhận định "bởi vì giai
cấp này mang một đặc tính phổ quát do sự phổ quát của những gánh chịu
đau khổ mà không dựa trên những quyền lợi đặc thù nào, vì sự bất công nó
gánh chịu không phải là cái riêng mà là cái chung".
- Giai cấp vô sản ý thức những nhu cầu đòi hỏi tiến bộ.
- Giai cấp vô sản tái lập tính phổ quát của xã hội loài người.
- Giai cấp vô sản xóa bỏ những nguồn gốc đối kháng xã hội, và trước hết
giương cao ngọn cờ cách mạng như khẩu hiệu đề ra trong Tuyên ngôn "Vô
sản toàn thế giới, đoàn kết lại"(Proletarier aller Lander, vereinigt Euch!).
Khám phá tác nhân của động lực lịch sử để biến đổi thế giới và giải phóng
xã hội là giai cấp vô sản và chủ trương cách mạng bạo động. Tuyên ngôn
của đảng cộng sản trở thành một văn kiện hấp dẫn những phong trào xã hội
sau này.
Sự tồn tại của chủ nghĩa Mác trong thế kỷ hai mươi trước hết như một ý
thức hệ, nó chủ động tư tưởng trong xã hội đảng cộng sản thống trị và đề
xuất những cuộc chiến bạo động mệnh danh chiến tranh ý thức hệ.
Song, thế nào là ý thức hệ? Ở Hệ tư tưởng Đức, Marx và Engels nói đến
"ý thức hệ" theo một nghĩa xấu - nó đồng nghĩa với "ngụy thức"(falsches
Bewusstsein). Theo Engels,"ý thức hệ là một quá trình do một người được
gọi là nhà tư tưởng hoàn tất một cách có ý thức, nhưng thật ra là ngụy
thức".Người mác xít thường đối lập "ý thức hệ" cũng như "không tưởng"
với "khoa học". Tuy nhiên, trong thuật ngữ mác xít, nhiều từ có tính hàm
hồ, khi thì mang nghĩa xấu, khi lại có giá trị quan trọng, và "ý thức hệ" là
một trong thuật ngữ đó. Ở thời đại của Lenin và Stalin, hai hệ tư tưởng đối
lập nhau rõ rệt là ý thức hệ tư sản và ý thức hệ xã hội chủ nghĩa.Mặc dầu
nói đến ý thức hệ, người ta thường nghĩ đó là vấn đề của chủ nghĩa Mác,
nhưng thật sự ý thức hệ là một thuật ngữ trong thời kỳ cách mạng Pháp do
Destutt de Tracy đề ra để chỉ "môn khoa học về ý tưởng"(science des idées)
nghiên cứu nguồn gốc và những quy luật phát triển của tư tưởng (từ ngữ
"những nhà tư tưởng/idéologues) để chỉ những học giả như de Tracy,
Cabanis, Volney, Dauron trong truyền thống nhóm Bách khoa Pháp, mặt