Trong 10 Lời răn của Chúa có câu : “Không được tham lấy của người
khác. Không được thèm muốn của cải của người khác”. Đây có lẽ là lời
khuyên khó thực hiện nhất, vì bản chất của con người luôn thích sự so sánh.
Cách đây vài năm, tôi có gặp một vị giám đốc điều hành cao nhất của
các công ty đầu tư lớn. Ông kể cho tôi câu chuyện về một nhân viên đến
gặp ông để phàn nàn chuyện tiền lương.
“Anh đã làm việc cho công ty bao lâu rồi?” Ông giám đốc hỏi.
“3 năm ạ! Tôi vào đây làm từ khi ra trường”, anh ta trả lời.
“Khi vào làm cho công ty chúng tôi, anh hy vọng mức lương của mình
sau 3 năm sẽ là bao nhiêu?”
“Tôi hy vọng sẽ được khoảng 100.000$.”
Ông giám đốc nhìn anh ta với vẻ ngạc nhiên rồi hỏi : “Hiện giờ lương
của anh gần 300.000$, tại sao anh còn phàn nàn?”
Anh ta trả lời ấp úng : “Dạ! Mấy anh làm cùng phòng tôi làm việc
không hề tốt hơn tôi, vậy mà lương của họ là 310.000$.”
Ông giám đốc lắc đầu chán nản.
Điều nực cười ở câu chuyện này là vào năm 1993, lần đầu tiên các nhà
làm luật chứng khoán liên bang yêu cầu các công ty phải công bố chi tiết
tiền lương và thưởng của các giám đốc điều hành (CEO). Mục đích là để
ban giám đốc sẽ không còn vung tay trao những khoản lương và thưởng
hậu hĩnh cho các CEO nữa. Người ta cũng hy vọng nó sẽ góp phần làm
giảm tình trạng tăng tiền bồi thường cho các CEO, một việc làm không có
quy định, luật lệ nào có thể ngăn chặn. Trên thực tế, tình trạng này cần phải
chấm dứt. Năm 1976, bình quân một CEO được trả lương cao gấp 36 lân so
với một công nhân. Năm 1993, con số này là 131 lần.
Các bạn hãy đoán xem chuyện gì đã xảy ra. Khi tiền lương được công
khai, trên phương tiện truyền thông thường xuất hiện các bài báo xếp hạng
các CEO theo mức lương. Thay vì giúp hạn chế mức tiền thường, sự công
khai này lại khiến các CEO ở Mỹ quay sang so sánh mức lương của họ với
tất cả mọi người. Kết quả là lương của họ tăng với mức chóng mặt. Khuynh
hướng này con được các công ty tư vấn bồi thường “trợ giúp” bằng cách
khuyên các CEO nên đề nghị mức lương cao hơn. Kết quả là, hiện nay một
