bỏ ước mơ lớn nhất của đời mình là giành được giải Nobel. Bạn có băn
khoăn là chúng ta đang thiếu trầm trọng những bác sỹ gia đình, những
người thu nhập bình quân 160.000$ một năm hay không?
Chúng ta có thể làm gì với những vấn để có tính tương đối này?
Nếu bạn đang ở một buổi họp lớp và đang ba hoa về khoản lương kếch
xù của mình, thì hãy tránh tiếp xúc bằng cách đi đến nói chuyện với một ai
khác. Nếu bạn đang tính chuyện mua nhà, thì hãy chỉ cân nhắc một số ngôi
nhà nhất định. Hoặc nếu bạn đang tính mua một chiếc xe ô tô mới, hãy chỉ
tập trung vào những loại xe nằm trong khả năng tài chính của mình, ...
Chúng ta cũng có thể thay đổi tiêu điểm của mình từ hẹp sang rộng.
Tôi sẽ minh họa bằng một ví dụ của hai nhà nghiên cứu lỗi lạc, Amos
Tversky và Daniel Kahneman. Giả sử, ngày hôm nay bạn có hai việc cần
phải làm là mua một cây bút mới và mua một bộ comlê để đi làm. Tại cửa
hàng văn phòng phẩm, bạn tìm thấy một chiếc bút rất đẹp với giá 25$.
Nhưng khi chuẩn bị mua chiếc bút đó thì bạn nhớ ra rằng chiếc bút này chỉ
có giá 18$ ở một cửa hàng cách đó khoảng 15 phút đi bộ. Bạn sẽ làm gì?
Hầu hết mọi người khi gặp tình huống khó xử này đều quyết định đi bộ để
tiết kiệm 7$.
Đối với việc thứ hai : mua một bộ comlê. Bạn tìm thấy một bộ comlê
sọc nhỏ màu xám rất sang trọng với giá 455$ và quyết định mua nó. Nhưng
ngay lúc ấy, một khách hàng khác mách bạn rằng cũng bộ comlê như vậy
giá chỉ có 448$ ở một cửa hàng khác cách 15 phút đi bộ. Bạn có chọn đi bộ
15 phút để tiết kiệm 7$ không? Trong trường hợp này hầu hết mọi người
đều quyết định sẽ không đi.
Vậy điều gì đang diễn ra? Đây chính là vấn đề của tính tương đối.
Chúng ta xem xét quyết định của mình trong mối tương quan và sự so sánh
với một phương án khác. Chúng ta so sánh lợi thế tương đối của một chiếc
bút rẻ với một chiếc bút đắt, và sự tương phản giữa chúng dẫn đến một điều
hiển nhiên là chúng ta bỏ thêm thời gian để tiết kiệm 7$. Trong khi đó, lợi
thế tương đối của bộ comlê rẻ so với bộ comlê đắt hơn là rất nhỏ, vì vậy
chúng ta chấp nhận chi thêm 7$ để mua bộ comlê đó.