quý công việc của mình hơn - người nhận 1.000$ tiền mặt hay người nhận
món quà?
Hãy nhìn vào Công ty Google - một công ty luôn mang đến rất nhiều
loại phúc lợi cho nhân viên (bao gồm cả những bữa trưa miễn phí), bạn có
thể thấy vìệc tạo dựng mối quan hệ xã hội giữa công ty với nhân viên có ý
nghĩa to lớn như thế nào. Đôi khi các quy chuẩn xã hội còn mạnh hơn quy
chuẩn thị trường, đặc biệt với các công ty mới thành lập, việc khích lệ nhân
viên của mình làm việc bằng niềm hứng khởi cùng nhau xây dựng công ty
lớn mạnh có sức ảnh hưởng còn lớn hơn việc tăng lương, thăng chức.
Nếu các công ty bắt đầu suy nghĩ dựa trên quan điểm của các quy
chuẩn xã hội, họ sẽ nhận ra rằng những quy chuẩn này tạo dựng lòng trung
thành và - quan trọng hơn - là động lực cho mọi người tự vươn mình tới
cấp độ mà các công ty ngày nay đang rất cần : linh hoạt, quan tâm, sẵn lòng
lăn xả. Đó là những gì mà một mối quan hệ xã hội mang lại.
Câu hỏi về các quy chuẩn xã hội tại nơi làm việc là điều đáng để
chúng ta suy ngẫm. Năng suất lao động của Mỹ ngày càng phụ thuộc vào
tài năng và sự nỗ lực của các nhân viên. Liệu có phải chúng ta đang hướng
công việc kinh doanh từ lãnh địa các quy chuẩn xã hội sang các quy chuẩn
thị trường không? Có phải mọi nhân viên đều nghĩ tới khía cạnh tiền bạc,
không phải các giá trị xã hội của lòng trung thành và niềm tin? Điều đó về
lâu dài có ảnh hưởng thế nào tới năng suất lao động, xét về tính sáng tạo và
sự cam kết? Và “hợp đồng xã hội” giữa chính phủ và công dân là gi? Điều
đó cũng đang gập nguy có phải không?
Tất cả chúng ta đều biết câu trả lời ở một mức độ nào đó. Chúng ta
hiểu rằng, chỉ riêng đồng lương sẽ không thể tạo được động lực để mọi
người mạo hiểm cuộc sống của mình. Nhân viên cảnh sát, nhân viên cứu
hỏa, binh lính - họ không chết vì khoản tiền họ nhận được hàng tuần. Mà
chính vì các quy chuẩn xã hội - niềm tự hào nghề nghiệp và ý thức trách
nhiệm - đã tạo động lực để họ từ bỏ mạng sống và hy sinh sức khỏe của
mình. Một người bạn của tôi ở Miami đã từng theo một nhân viên hải quan
Mỹ đi tuần trả khu vực lãnh hải ngoài khơi. Nhân viên này mang theo một
khẩu súng trường và có thể bắn vào chiếc thuyền buôn thuốc phiện đang bỏ
