Mã hoành tráng, nơi đã từng và vẫn đang đóng vai trò trung tâm giao lưu ở
hầu hết các thành phố nước Ý. Với riêng tôi, quảng trường San Marco tuyệt
vời ở Venice vẫn là vô tiền khoáng hậu. Theo cuốn tiểu sử tự thuật của
mình, Jobs thậm chí còn muốn các nhà vệ sinh duy nhất trong khuôn viên
phải ở xung quanh khu quảng trường này, nhưng các nguyên tắc xây dựng
hiện đại đã gạt phăng ý tưởng đó! Steve giải thích ý niệm ẩn sau quảng
trường Pixar: “Nếu một công trình không khích lệ sự cộng tác, anh sẽ đánh
mất rất nhiều sáng tạo và cả những phép màu lóe lên nhờ may mắn. Thế
nên chúng tôi thiết kế tòa nhà sao cho nó khiến mọi người bước ra khỏi văn
phòng riêng và hòa mình ở quảng trường trung tâm với những người đáng
lẽ ra họ đã không thể gặp gỡ.”
Tôi không có ý rằng loại bỏ các nhà vệ sinh có thể là phương án ta nên tận
dụng để thúc đẩy cộng tác, nhưng không nghi ngờ gì: sự kết hợp giữa các
tháp ủ, tường bao và hệ thống thứ bậc trên dưới tạo ra các trở ngại hữu hình
và hình tượng ngăn cản hợp tác với nhau. Suy ra, thiếu vắng những thứ này
lại tạo điều kiện để các lãnh đạo kề vai sát cánh cùng tập thể của mình và
ngược lại. Thế hệ lãnh đạo cấp cao tiếp theo sẽ đi lên từ các cấp bậc ta gọi
là “thế hệ thiên niên kỷ” (Thế hệ Y), những người chào đời trong khoảng từ
1980 đến những năm 2000. Bất cứ ai nuôi dạy một đứa con ở độ tuổi vị
thành niên trong những năm gần đây sẽ đều xác thực lời tôi: đây là thế hệ
thích làm mọi việc theo cách riêng của mình. Chúng có ít khuynh hướng
chấp nhận mệnh lệnh hơn, mà thiên về giải quyết vấn đề thông qua cộng
tác qua lại – trực tiếp và trực tuyến – với các nhóm cộng sự, bạn bè. Thế
nên, hãy nương theo thời cuộc, đừng cố rào chúng lại và gắng kiểm soát
bằng mô hình “chia để trị” cũ kỹ, lệch lạc. Thay vào đó, ta nên cùng nỗ lực
để tạo ra nền văn hóa tập đoàn cởi mở cả về vật chất lẫn tinh thần, và môi
trường làm việc ủng hộ khuynh hướng cộng tác hợp tự nhiên này – chính là
chủ nghĩa doanh nhân.
Nên, nếu giống như Apple, Google và nhiều tên tuổi khác, bạn cũng là một
trong những lãnh đạo đã được khai sáng và chuyển sang “chế độ quảng
