nuôi lý tưởng đợi chờ. Vậy, tác dụng của bài này không phải khuyến khích
những quần chúng cần lao nghèo mà đối tượng là các chủ điền đang hăng
say trong việc phát triển ruộng đất, khai khẩn đất đai. Sự thật, nòng cốt chủ
yếu của Phong Trào Duy Tân chính là đẳng cấp này chứ không phải đại lực
lượng cần lao. Tinh thần bài ca thật đúng là một người say sưa với cái thú
nhàn của đời sống nông thôn, say sưa một cách giản dị như khi đặt những
câu hỏi : « …có ai hơn nữa hử ? »
Hay khi tự hào :
Về mụ nhà khuyên điểm lấy ông bay
Hoách chân dựa lấy chuôi cày.
Có lẽ từ xưa đến nay đối với thi ca ta về nông thôn, vừa vui với nghề,
vừa tin tưởng ở tương lai, không quen an phận vì biết tương lai chính tự
mình tạo ra, vừa yêu sự nhàn hạ chân thành mà vẫn không quên nuôi chí bay
nhảy (Lịch Sơn, Tân giả) thì bài này có ẩn một niềm hân hoan chưa từng
thấy (ngoại trừ trong ca dao). Ngay câu kết cũng bày ra một khung cảnh đặc
biệt của đồng quê :
Kìa kìa, gió sớm, trăng trưa.
*
Ngoài Yến Nê, Phong trào còn khai phá được những nhàn điền sau đây
:
Tháp Mỹ Sơn. – Nông hội này khá lớn, bao gồm một số đất trên bốn
năm chục mẫu đã khai phá. Ở đây cũng trồng nhiều nhất là sắn khoai.
Những nơi thấp đã cấy được lúa. Sở dĩ ở đây có nhiều đất là vì khu vực ấy
(ở vùng Tháp Mỹ Sơn, Duy Xuyên) gần rừng có nhiều hoang địa.
Bữu Sơn. – Nông hội này ở Đại Lộc, gần quận hiện nay chút ít, phía
trên cầu Chìm. Số ruộng khai phá không biết bao nhiêu mẫu.
Đây có mấy nông hội lớn, có danh tiếng được các bậc học thức khai
thác, quản trị. Còn những nông hội nhỏ hơn thì không được rõ. Kể ra, về
thời đó ở Trung Việt mà tìm ra được những khu vực rộng những bốn năm
