Thời kỳ này, có mấy cuộc bạo động nhỏ – So với cuộc tranh đấu bất
bạo động vĩ đại ấy – đã xảy ra.
Việc thứ nhất là vây bắt Lãnh binh Điềm, hay Lãnh Điềm. Là sĩ quan
cao cấp, Điềm được đặc trách coi các công cuộc làm đường, vét sông, có
quyền sử dụng hàng ngàn, vạn dân công công ích. Y vừa tàn bạo, đối xử chỉ
biết roi vọt, cùm kẹp và moi móc túi tiền của bất kỳ hạng nghèo, giàu nào.
Lòng dân uất ức, oán hận đến cực độ. Đây là cơ hội để trả thù. Ông Ích
Đường dẫn dân lên vây bắt. Nhưng không hiểu ai báo trước, Lãnh Điềm trốn
trước nửa giờ, lên xe lửa Hội An – Đà nẵng (hồi ấy còn chạy) trốn thoát. Hú
vía ! Nếu không, chắc Điềm không tránh khỏi cái chết ghê gớm của Trần
Quát và Trần Tuệ.
Cũng liền đó xảy ra vụ Trần Quát. Trần Quát làm chánh tổng, rất có uy
quyền ở Gia Cốc (nay thuộc Duy Xuyên). Nghe có dân biến, y liền xuống
tỉnh lãnh hằng về hiểu trấp, hy vọng phen này một bước lên quan. Bản tính y
tàn ác. Việc đầu tiên của y không phải là lấy lời huấn dụ mà thiết lập một
nhà lao. Y ra lệnh hễ ai đi xin xâu là y tống giam. Rồi y phái những nhân
viên dưới quyền chẹn bắt tất cả những ai hớt tóc, mo khoai, cơm gói về tra
tấn, giam cầm. Do đó gây rất nhiều trở ngại cho tiến trình công cuộc xin xâu
và gây hoang mang lớn cho dân chúng. Các lãnh tụ xin xâu lập tức đối phó.
Ích Đường, Tú Cang nửa đêm dẫn dân lên vây bắt. Quát trốn vào chuồng
heo, tóm được liền đem ra bờ sông giết (có người bảo nhận nước, có người
bảo thui dái rồi mới nhận nước). Về vụ này, Tú Quì có làm hộ cho con gái
Quát một bài văn tế trong có những câu chống đối Dân Quyền quyết liệt :
… … …
Nào hay lộng đảng dân quyền,
Chứng cớ phú giữa đồng cây cỏ.
Ôi thôi thôi !
Căm hận tư thù chi lắm thế ! Ngoan thế ấy ; ngạnh thế ấy, hung cường
chi thế ấy ! Tre Non Sơn ghi tội khôn cùng.
… … …
