Nhưng không ai ngờ viên đề lại của phủ đã lén xuống tòa báo tin trước.
Lập tức công sứ gọi thiếu Úy Sogny (sau là một viên mật thám đầu sỏ vang
danh ở Trung Việt ; giỏi quốc ngữ, thông chữ Hán) dẫn một đạo binh trong
trại lên chận đoàn biểu tình, không cho tràn ngập thành phố vì sợ có thể gây
ra một cuộc bạo động thực sự khi họ đã dám bắt tri phủ theo làm con tin.
Xáp mặt nhau ở bến đò dẫn xuống phố thuộc địa phận Phú Chiêm, lính
dàn hàng ngang, chĩa súng ra lệnh cho dân dừng lại. Sogny mời công sứ tới ;
công sứ hỏi : « Dân chúng muốn kêu ca gì, thỉnh nguyện điều gì, cứ trình
bày. Quan lớn sẽ đệ ra Hà nội xin quan toàn quyền chấp thuận ngay cho.
Bây giờ ngồi tất cả xuống đi. Ai muốn thỉnh nguyện điều gì, cứ nói ».
Yên lặng. Tám ngàn người nhìn nhau rồi ngồi xuống.
Lập tức, lính vây chung quanh và bộ mặt man trá nhất của thực dân bày
ra. Chúng lấy roi, gậy, báng súng đập lên đầu, lên cổ dân tơi bời. Dân vùng
lên, bỏ chạy đụng đâu tung tới đó. Súng nổ. Tri phủ thoát được. Một số dân
nhảy xuống sông chết đuối. Lính ùa theo những người cầm đầu, những tay
ra vẻ sĩ phu, lý hương, tóm bắt hết.
Cuộc đàn áp đẫm máu chấm dứt.
Luật giới nghiêm lập tức được ban bố. Các đạo dân phu làm đường
phải rút về. Quân đội được tăng cường cho các phủ huyện với hiệu lệnh mới.
Tuy dân tẩu tán hết, nhưng trong đêm ấy, họ lại tập họp, lặn xuống sông
vớt hai người chết đuối lên. Một đám táng long trọng diễn ra trong bóng tối
âm u. Những liễn đối cũng được uy nghi treo lên hai bên phần mộ. Một cặp
thẻ tre cắm nơi đầu mộ, có viết đôi câu đối rất hay tập theo cổ thi :
Trù trướng khê đầu tòng thử biệt,
Yên ba giang thượng sử nhân sầu.
Ông Hà Ngại dịch :
Thương xót đầu khe người thiệt mạng
Căm hờn giòng nước khách qua đường.
