Phong Tuc Tap Quan Viet Nam
chữa, chạm trổ cho biến thành những giống vật:
Trúc thành Công
Mai thành phượng
Hoa sen thanh con Rùa
Hoa Cúc thành con Kỳ lân
Cả đến những ‘Phúc, Lộc, Thọ’ cũng được gọt giũa biến thành hình một rồng, đầu
phượng.
Tại các ngôi nhà thờ, còn có những bức hoành phi, câu đối. Những hàng chữ thờ
này thường nói lên những đức tính tốt của tổ tiên, lòng sùng kính của con cái, sự
nghiệpcủa ông cha và sự mong mỏi cầu muốn của chủ nhân để theo gương các người
về trước.
Đằng trước nhà khách, nhiều nhà còn có hòn non bộ như đã trình bày ở chươnggiải
trí. Hòn non bộ đặt trong bể với những cảnh giúp cho chủ nhân tìm thấy sự thư thái
trong tâm hồn, vì ở đây là tất cả cái gì nhẹ nhàng, êm ái, thanh tao và dịu dàng.
Việc trang trí nhà cửa của ta xưa trong ngụ ý rất nhiều ý nghĩa vừa về tôn giáo, vừa
về đạo đức. Thực ra đây cũng là một nghệ thuật, mà tất cả các nghệ thuật phương
Đông bao giờ cũng có tính cách tượng trưng.
Các Chữ ‘đại tự’ trên một bức hoành phi nói lên cả một quá khứ một chi họ, đọc
một câu đối ta có thể thấy cả một công trạng của một người trong gia đình đã khuất
với các đức tính cao quý:
‘Tiên tổ phương danh lưu quốc sử,
Tử tôn tích học kế gia phong.’
Lược dịch:
‘Tiên tổ danh thơn ghi sử nước,
Cháu con tích học nối cơ nhà.’
Một cảnh chùa trên hòn non bộ, không phải đây chỉ là một ngôi chùa không vô tri
vô giác, nhưng ngôi chùa này đã gợi cho ta suy nghĩ tới sự thư thái trong tâm hồn của
những người sống nơi am thanh cảnh vắng, cho ta phải tưởng tượng ra tiếng chuông
chùa văng vẳng, ra cảnh chiều hôm bảng lảng, cho ta phải nhớ lại tiếng tụng kinh gõ
mõ đều đều của các vị hoà thượng ở một ngôi chùa nơi thâm sơn cùng cốc....., một
ngư ông ngồi câu cá bên bờ suối cũng không phải chỉ là một sinh hoạt tầm thường,
khi thấy cảnh đó ta phải nghĩ tới sự tiêu khiển của một kẻ đợi thời, ta phải nhớ lại sự
tích Khương Tử Nha ngồi câu bên bờ sông Vị ở Tây Kỳ, rồi sau này ông điều khiển
tám trăm trấn chư hầu lật đổ vua Trụ của nhà Thương.
Sự trang trí nhà cửa lối xưa nay vẫn còn tồn tại ở phần lớn các gia đình Việt nam,
nhưng cũng có nhiều người bắt chước Âu, Mỹ để trang hoàng nhà cửa của mình.
Bước vào nhà những người này, ta thấy những bộ bàn ghế theo lối mới lùn tịt, một
pho tượng mỹ nữ khỏa thân ở một góc nhà, một lọ hoa sặc sỡ và kiêu hãnh trên mặt
bàn .Trên tường có ảnh một vũ nữ, một vài phong cảnh ... Ở đây người ta kén sự mỹ
thuật qua con mắt mới, sự hoà hợp trong nhà với đời sống ngày một cao và đòi hỏi
theo thị hiếu thời thượng.
*
* *
Cưới xin
Cái gốc của gia đình là hôn nhân, có hôn nhân mới có vợ chồng, mới sinh con đẻ
cái.
Mục đích của hôn nhân là cốt duy trì gia thống(1), cho nên việc cưới xin, tuy là cá
