Toan Ánh 127
Sinh đẻ
Người Việt Nam thờ phụng tổ tiên, và trong việc thờ phụng này, vấn đề huyết
thống rất quan trọng - tục ta tin rằng, khi người ngoại họ cúng khấn, hương hồn người
khuất không thể phối hưởng được. Bởi vậy, việc cúng bái tổ tiên phải do chính con
cháu những người đã khuất. Người con gái có thể cúng cha mẹ, nhưng con người này
là cháu ngoại, việc cúng lễ ông bà ngoại thường không có, hoặc nếu có, tục cũng tin
rằng ông bà ngoại không về hưởng lễ được.
Chính vì việc thờ phụng tổ tiên mà người ta ai cũng mong có con để nối dõi tông
đường, để giữ việc khói hương và “người ta nóng lòng chờ đợi sự sinh hạ một con
trai”
Đấy là nói về vấn đề tôn giáo, còn thực ra đôi vợ chồng nào lấy nhau, sau thời kỳ
trăng mật, chẳng mong mỏi có tin mừng, chẳng chờ đợi một đứa con. Đứa con chính
là hạnh phúc của nhiều gia đình, và đứa con luôn luôn là niềm vui của người mẹ.
"Cây khô không lộc,
Người độc không con.”
Người đàn bà hiếm hoi bị tục ngữ ví như một cây khô, và còn mang tiếng là độc ác
nên không con.
Mong có con
Trong một gia đình thiếu tiếng đứa trẻ bi bô là thiếu đi nhiều lắm, thiếu một phần
lớn cái gì tạo nên sự vui vẻ của nếp sinh hoạt gia đình. Và người đàn bà có chồng mà
chẳng có con, những lúc xa vắng chồng thật như trơ trọi.
Ca dao có câu:
"Có chồng mà chẳng có con,
Khác gì hoa nở trên non một mình”.
Những gia đình giàu có càng mong có đứa con. Có tiền có của, nhiều khi mắc hoạ
về tiền của, còn có đứa con, nó chỉ làm cho không khí gia đình thêm đầm ấm và rộn
rịp, nhất là khi đứa trẻ vào độ tuổi lên ba đang tập nó:
"Con lên ba cả nhà tập nói”
Ai đã nuôi con hẳn đã biết cái cảnh vui thú này, và ai đã từng lắm tiền nhiều của
mà sống trong cái cảnh trơ trọi không con hẳn cũng biết sự mong đợi một đứa con ra
đời quan trọng là nhường nào.
"Có vàng, vàng nó hay phô,
Có con nó nói trầm trồ mẹ nghe!”
Bao nhiêu sự âu yếm cho đứa con, và đứa con chính là lý lẽ của gia đình. Đứa con
kéo dài huyết thống; người không có con đến mình là tuyệt tự, và người đàn bà không
(1)
La naissance d’un fils est impatiemment attendue
