vội chuyển ngay sang việc trình bày vụ án.
- Những tình tiết của vụ án nầy là như sau đây, - lão mở đầu như vậy, rồi
nhắc lại tất cả những điều mà các thầy cãi, phó chưởng lý và các nhân
chứng đã nói đi nhắc lại nhiều lần.
Chánh án nói và bên cạnh lão, hai viên thẩm phán ngồi nghe, vẻ trầm
ngâm, thỉnh thoảng lại liếc trộm đồng hồ; họ thấy bài nói rất hay, đúng là
phải như thế, nhưng khí dài. Phó chưởng lý, các nhân viên toà án và tất cả
mọi người trong phòng xử đều cùng một ý như vậy.
Chánh án tóm tắt xong. Mọi điều dường như đã được nói hết rồi. Nhưng
lão không thể tự ý dứt bỏ quyền nói của lão được - lão vẫn thích thú nghe
cái giọng oai nghiêm của mình và lão thấy cần phải nói thêm một đôi lời
cho các bồi thẩm thấy tầm quan trọng về quyền hành của họ do pháp luật
trao cho, họ phải chú ý và thận trọng như thế nào để sử dụng cái quyền ấy -
sử dụng chứ không phải lạm dụng, - lão nhắc lại là họ đã tuyên thệ, họ là
lương tâm của xã hội, và họ phải tuyệt đối giữ bí mật những điều thảo luận
trong phòng họp v.v…
Từ lúc lão bắt đầu nói, Maxlova đã trố mắt nhìn lão như sợ bỏ lọt mất một
lời nào, nên Nekhliudov có thể tha hồ ngắm nàng không lo gặp phải cặp
mắt nàng nhìn lại.
Lúc đó, trong óc chàng đang xảy ra hiện tượng thường thấy mỗi khi ta gặp
lại một khuôn mặt thân yêu đã lâu ngày không trông thấy; lúc đầu, ta còn
lấy làm ngạc nhiên về những biến đổi bên ngoài đã xảy ra trong thời gian
xa cách, rồi dần dẩn những sự đổi thay đó nhoà đi, nét mặt lại trở lại
nguyên vẹn như ngày xưa, và lòng ta chỉ còn thấy hiện rõ lên cái cốt cách
tinh thần, riêng biệt, độc nhất của người thân yêu đó mà thôi.
Trong tâm trí Nekhliudov chính đang có những biến diễn như vậy.
Đúng thế, mặc dầu khoác chiếc áo tù, mặc dầu vóc người bây giờ có đẫy đà
hơn, bộ ngực có nở căng hơn, má cằm có phị ra, trên vầng trán và hai bên
thái dương đã hơi có vết nhăn, mí mắt mòng mọng song chính là nàng đó,
chính là Katiusa của cái đêm Chúa Phục sinh, đã ngây thơ ngước đôi mắt
yêu đương, tươi cười, sung sướng: chứa chan sức sống lên nhìn chàng, -
người mà nàng yêu quí. "Và sự tình cờ mới kỳ dị làm sao! Vụ nầy lại đem