PHỤC SINH - Trang 318

chức đến giải tán. Hôm chủ nhật sau, họ lại tụ tập nhau lại, lần nầy tên đội
trưởng cảnh sát huyện đến lập biên bản, rồi đưa họ ra toà. Viên dự thẩm mở
cuộc điều tra, viên phó chưởng lý thảo bản cáo trạng, rồi toà án công nhận
lời buộc tội. Lúc viên phó chưởng lý buộc tội tang vật nằm ở trên bàn chỉ là
những bản kinh Phúc âm. Đám nông dân bị kết tội đi đày.
- Thật là kinh khủng, - chàng nói thêm. - Có thể như thế được ư?
- Cái gì làm ông ngạc nhiên kia chứ?
- Thì tất cả ; Ừ, nếu chỉ là việc làm của viên đội trưởng cảnh sát thì còn có
thể hiểu được, hắn ta chỉ biết chấp hành mệnh lệnh, nhưng đến phó chưởng
lý, người đã làm ra bản cáo trạng, một kẻ có học thức…
- Cái lầm chính là ở chỗ đó. Chúng ta cứ tưởng bọn biện lý, thẩm phán gồm
toàn những con người mới, những người có tư tưởng tự do. Đúng, có một
thời kỳ, họ là những con người như vậy đấy. nhưng giờ đây thì khác hẳn.
Họ chỉ còn là những viên chức chăm chăm đợi đến ngày hai mươi mỗi
tháng để lĩnh lương, mà lương thì họ muốn được tăng lên không ngừng. Tất
cả những nguyên tắc làm việc của họ chỉ có thế thôi. Họ tuỳ tiện muốn
buộc tội xét xử kết án ai, tuỳ ý thích của họ.
- Vâng, nhưng có lẽ nào luật pháp lại cho phép đầy người ta đi Siberi chỉ vì
đã tập hợp nhau lại đọc kinh Phúc âm? Không những nó cho phép đày họ
đến những nơi xa xôi mà nó còn có thể lên án khổ sai nữa, nếu có chứng cớ
rằng, khi đọc những bản kinh Phúc âm, những người nông dân kia đã tự
tiện giảng cho người khác theo một ý nghĩa không giống ý nghĩa mà Giáo
hội đã quy định; vì như vậy là chỉ trích lời giảng giải chính thức của Nhà
thờ. Mà theo điều 196 thì làm tổn thương đến đức tin chính giáo ở nơi công
cộng là bị tội đày đi biệt xứ.
- Điều đó không thể được.
- Tôi cam đoan với ông là đúng thế đó. Tôi thường bảo với ngài tư pháp, -
viên trạng sư tiếp tục - rằng tôi không thể nào nhìn họ mà không cảm ơn
họ, nếu tôi mà không bị bỏ tù, và cả ông nữa, cả mọi người chúng ta nữa,
cũng vậy, là chỉ nhờ tấm lòng nhân đức của họ mà thôi. Chứ tước đoạt
quyền công dân của chúng ta và đày mỗi người trong bọn ta đến những nơi
xa xôi, thật không còn gì dễ hơn.