lên, đếm không rành. Bọn lính mắng chửi, xô đẩy họ, và đếm lại, các tù
nhân thì chịu nhịn, nhưng lòng đầy căm hận.
Khi đếm lại xong, viên sĩ quan áp giải ra lệnh, đoàn người bỗng xôn xao
nhốn nháo cả lên; những người tù ốm yếu, những phụ nữ và trẻ em, chen
lấn nhau, chạy lại phía những chiếc xe tải, bỏ hành lý vào và trèo lên xe.
Thế là cả phụ nữ bế con nhỏ khóc oe oe, cả những đứa trẻ vui đùa tranh
nhau chỗ và những người tù buồn rầu ủ rũ cũng trèo lên và cùng ngồi.
Có vài người đàn ông bỏ mũ ra, lại gần viên sĩ quan nói mấy câu yêu cầu
một điều gì đó. Về sau Nekhliudov mới biết là họ xin được ngồi trên xe.
Chàng trông thấy viên sĩ quan không những không trả lời, ngay cả đưa mắt
nhìn họ, hắn cũng không thèm nữa, hắn vẫn tiếp tục hút thuốc. Chàng trông
thấy viên sĩ quan bất thình lình giơ cẳng tay ngắn ngủi lên đánh một người
trong bọn, và người tù rụt đầu lại đợi đòn, nhảy tránh sang một bên.
- Mày thì tao sẽ phong tước cho mày để mày sẽ nhớ! Sức mày cuốc bộ(1)
đến nơi được đấy, nghe chưa! - Viên sĩ quan thét.
Chỉ có một ông già bước loạng choạng, chân bị xích, là được phép trèo lên
xe. Nekhliudov trông thấy ông ta bỏ cái mũ to mỏng như cái bánh đa
xuống, vừa làm dấu vừa đi về phía dãy xe; ông cụ loay hoay mãi không
trèo lên được vì chân già yếu lại vướng xiềng; sau đó có một người phụ nữ
đã ngồi ở trên cẩm tay ông cụ kéo lên giúp.
Khi các xe đã đầy những bao bì và các tù nhân được đi xe đã ngồi đâu vào
đấy, viên sĩ quan bỏ mũ ra, lấy khăn tay lau trán, lau cái đầu trần, cái cổ đầy
đặn hồng hào và làm dấu.
- Cả đoàn, đi! - Hắn ra lệnh.
Súng của bọn lính va lách cách, những người tù bỏ mũ ra làm dấu, vài
người làm dấu bằng tay trái. Có mấy tiếng kêu to trong đám người đi tiễn
người thân, đám tù nhân gào lên đáp lại, tiếng than khóc nổi dậy từ đám
phụ nữ; và đoàn tù, có lính mặc áo cổ đứng trắng vây quanh bước đi trong
đám bụi mù mịt do những bàn chân đeo xiềng hất tung lên.
Đi đầu là những người lính, tiếp đến những người tù khổ sai xếp hàng tư,
xích xiềng loảng xoảng, rồi đến những người bị đi đày; sau đến những
người bị thôn xã phóng trục đi hàng đôi, tay bị xích; rồi đến các tù phụ nữ.