trong việc di chuyến nầy là nàng được làm quen với một số người đã có
ảnh hưởng quyết định, (mà là ảnh hưởng tốt nhất) đến tính tình của nàng.
Maxlova được phép ở cùng với tù chính trị trong những trạm nghỉ dọc
đường, nhưng vì khỏe mạnh, nên khi đi đường vẫn phải cùng đi với tù
thường. Nàng đi như vậy từ thị trấn Tomxk, cùng với hai tù chính trị nữa là
Maria Paplovna Settinina - người thiếu nữ đẹp có đôi mắt hiền như mắt cừu
non làm cho Nekhliudov phải chú ý khi chàng đến nhà tù thăm
Bogodukhovxkaia, - và một anh chàng Ximonxon nào đó, da ngăm đen, tóc
bù xù, mắt sâu hoắm, bị đầy đi Irkusk. Nekhliudov cũng để ý đến anh ta lần
đến thăm nhà tù hôm đó. Maria Paplovna đi bộ vì nàng đã nhường chỗ trên
xe cho một nữ tù nhân có mang; còn Ximonxon thì cho hưởng cái đặc
quyền có tính chất giai cấp ấy là không chính đáng.
Ba người nầy đi bộ với tù thường phạm từ sáng sớm, xa cách hẳn đám tù
chính trị đi xe nên đi muộn hơn. Đó là tình hình sắp xếp ở chặng cuối trước
khi đoàn tù tới một thành phố lớn nào đó là nơi sẽ thay sĩ quan áp giải.
Một buổi sáng sớm tinh sương tháng chín, trời mưa gió âm thầm. Mưa
tuyết thay mau rơi, liên tiếp gió mạnh thổi từng cơn dữ dội. Cả đoàn tù gồm
bốn trăm nam và gần năm mươi nữ tập trung ở ngoài sân trạm nghỉ: một số
đứng xung quanh viên sĩ quan áp giải đương phát cho các cai nhóm tù tiền
hai ngày ăn; một số khác đương mua thức ăn của những người đem hàng
vào bán tận trong sân trạm nghỉ. Tiếng tù nhân đếm tiền mặc cả mua hàng
ồn ào lẫn với tiếng những người bán hàng rao the thé.
Katiusa và Maria Paplovna từ trong trạm nghỉ đi ra sân. Hai người đi giầy
cao ống, mặc áo choàng lông, đầu bịt khăn, đi lại chỗ đám người bán hàng.
Những người nầy ngồi nấp sâu một bức tường phía bắc cho khuất gió; họ
tranh nhau mời khách mua hàng: bánh mì, dăm bông, cá miến, cháo kiều
mạch, gan, thịt bò, trứng, sữa, có người bày ra bán cả một con lợn bột quay.
Ximonxon đang đứng ở ngoài sân, đợi giờ đoàn tù khởi hành; anh mặc một
áo ngoài bằng cao su và đi giầy cũng bằng cao su có dây buộc chặt vào bít-
tất len (anh là người ăn chay nên không dùng đồ bằng da thú vật). Anh
đứng cạnh cổng và đang ghi vào sổ tay một ý nghĩ vừa thoáng qua đầu. Ý
nghĩa đó như sau: "Nếu những con vi trùng cũng biết nghiên cứu và phân