hầm, băng qua một lối đi tắt giữa các tòa nhà, tôi thấy nhiều dãy kệ,
trên đó chất đầy những cuốn sách hướng dẫn dày chừng 200 trang
của những nhóm đã được mời đến để thực hiện các nghiên cứu liên
quan đến nhiều vấn đề khác nhau như biện pháp ngăn ngừa bệnh
sốt rét, điều trị HIV/AIDS, kiểm soát bệnh cúm… Tất cả được gói kín
cho đỡ bụi. Tôi tin rằng kiến thức trong những cuốn sách này là rất
quý giá và đã được sàng lọc kỹ. Một phần trong đó chắc chắn sẽ
giúp cải thiện tình hình, tuy nhiên đa số đã không được phổ biến
rộng rãi. Ở các bệnh viện tại Thái Lan, Congo, Mỹ và Úc, sự thay đổi
là không đáng kể.
Có lần tôi hỏi một viên chức của WHO về cuốn sách hướng dẫn
cách triển khai các chương trình y tế cộng đồng trên toàn thế giới. Bà
ấy nhìn tôi như người ngoài hành tinh vậy. Ý tưởng dễ thương,
nhưng thật ngu ngốc.
Dù sao, tôi vẫn thử tìm xem. Tôi hỏi những người ở WHO về
các trường hợp mà sự can thiệp của y tế cộng đồng đã mang lại kết
quả nhất định - đây chính là những trường hợp mà chúng tôi có thể
học hỏi được. Họ đưa ra nhiều ví dụ, như chiến dịch tiêm chủng
phòng chống bệnh đậu mùa đã loại trừ vĩnh viễn đại dịch này trên
toàn thế giới vào năm 1979, hay việc làm nổi tiếng của tiến sĩ John
Snow trong việc phát hiện nguyên nhân gây nên đại dịch tả ở
London vào năm 1854 là do nguồn nước từ một cái giếng công cộng.
Mùa hè năm đó, dịch bùng phát ở ngoại ô London và chỉ trong ba
ngày đầu tiên đã có 200 người chết. Ba phần tư dân cư trong vùng
đã bỏ chạy trong hoảng loạn. Tuần sau đó lại có thêm khoảng 500
người chết. Người dân tin rằng thủ phạm gây bệnh là một loại khí
độc nào đó. Nhưng Snow không nghĩ vậy. Ông đánh dấu lên bản đồ
vị trí những người thiệt mạng từng sống và nhận thấy họ chủ yếu
sống quanh một nguồn nước duy nhất là một giếng nước công cộng
trên đường Soho’s Broad. Ông hỏi gia đình nạn nhân về thói quen
của họ, rồi cẩn thận phân tích số liệu về những yếu tố nghi ngờ. Sau
