Trong thời gian chuyến thăm của Mikhail Gorbachev tới Berlin
tháng 10-1989, nhân kỷ niệm 40 năm thành lập Cộng hòa Dân chủ
Đức, Putin đang ở đó và nghe được lời cảnh báo huyền thoại của Tổng
bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô với các đồng chí trong Bộ chính trị của
tiền đồn nước Đức xã hội chủ nghĩa: “Hiểm họa chỉ rình rập những ai
không đáp ứng yêu cầu của cuộc sống”. Câu nói này sau đó, quả thật,
được thay đổi một chút và trở thành một trong những khẩu hiệu phổ
biến nhất được ghi nhớ: “Ai chậm chạp, đời sẽ phạt”, ông đã thấy
những cuộc biểu tình hàng nghìn người ở Dresden chống Erich
Honecker
Cho đến lúc chấm dứt thời hạn công tác của Putin ở nước ngoài
thì thời gian của Cộng hòa Dân chủ Đức cũng dần cạn. Ở Mosvka tình
hình cũng thay đổi, và cũng với nó là hệ thống các mối hên hệ cá
nhân. Ông từ nước ngoài trở về vào cao điểm của những biến động
không đơn giản. Thêm vào đó KGB phải cắt giảm chỗ làm.
Putin không muốn về Moskva. Ông không đến trụ sở RGB, nơi
ông được phân công việc làm, mà về nhà ở Saint Petersburg. “Dĩ
nhiên, tôi đã nghĩ ngợi xem phải làm gì tiếp theo. Tôi cần nuôi hai con
và vợ. Cha mẹ tôi cũng sống ở đó và họ cũng đã ngoài 80. Nhưng nhờ
học vấn dân sự mà tôi có chọn lựa khác. Bởi tôi học luật và là người
nhà ở Petersburg”, ông nhớ lại nguyên nhân quyết định của mình khi
đó.
Vladimir Putin trở về với đời sống dân sự. Bây giờ, trước mặt
ông là nhiệm vụ thay đổi nền kinh tế bị phá hủy của thành phố. Ông
tiến hành đàm phán với các công ty và doanh nhân nước ngoài - trong
số đó có Boris Berezovsky - để giành đầu tư cho Saint Petersburg.
Nhân viên mới của chính quyền thành phố đánh giá những sự kiện
chính trị ở thủ đô một cách bi quan. Sau những mưu toan chính biến
chống Gorbachev năm 1991, ông viết thư cho KGB kiên quyết xin từ
nhiệm. “Khi trong nước thành lập ủy ban Quốc gia về tình trạng khẩn
