phương. Vì nhóm này phản ứng quá mạnh, dám có tiếng vang về tận Mạc
Tư Khoa nên hồ sơ này phải bỏ ngay. Năm 1921 còn có một vụ động trời:
trọn tiểu ban Sapropelite trong Ủy ban Sử dụng Năng lực Thiên nhiên bị
mang ra xử bắn
. Khỏi cần đào sâu, khai quật lại ta cũng thấy giá trị của
Công lý trong vụ án này, xét vì các nhà bác học, khoa học gia Nga hồi đó
đâu đã bị “thuốc” bởi chủ nghĩa thi đua hăng say phục vụ.
Nhà bác học Dôyarenkoo ghi nhận lại tình hình 1921 như dưới đây:
Khám tạm ở Lubyanka là nơi tiếp nhận tù mới có khoảng 40 đến 50 giường
tre ọp ẹp mà tù phụ nữ thì cứ đêm đêm gởi vô một nhiều. Đám đàn bà con
gái đâu biết bị câu lưu vì tội gì nên cứ nghĩ không có tội mà nhà nước
muốn bắt vẫn cứ bị. Cả khám tạm chỉ có một người biết tại sao bị vô đây:
đó là một nữ đảng viên Đảng Xã hội Cách mạng.
Thông thường đồng chí Yayoda hỏi ngay câu đầu tiên: “Thế nào, tại sao
phải vô đây? Về vụ gì?”. Làm như ông Giám đốc Mật vụ muốn bảo thẳng
có gì cứ khai ra để cơ quan dễ làm hồ sơ vậy! Năm 1920 cán bộ GPU ở
Ryazan cũng chỉ có một câu hỏi đó. Có ai biết mình làm gì để đến nỗi bị
bắt? Lý do mỏng manh quá nhưng dù sao cũng phải có một lý do nào đó
như trường hợp I.D.T bị Cơ quan cho lệnh câu lưu vì tình nghi tên giả. Sau
đó, điều tra ra tên ông ta là tên thực thì đương sự bị tạt qua Hội đồng Đặc
biệt tức OSO để lãnh án đi đày 3 năm, chiếu khoản 10 điều 58 Hình Luật
.
Có trường hợp không biết buộc nạn nhân vào tội gì thẩm vấn viên hỏi gặng:
“Anh ở sở làm công việc gì?”. Nghe nạn nhân trả lời: “Kế hoạch gia”, hắn
bèn thản nhiên phát biểu: “Vậy anh cứ làm tờ khai nói rõ “kế hoạch gia”
làm những gì, công tác tiến hành ra sao. Cứ khai thực rồi tôi sẽ cho hay tại
sao anh bị giữ”.
(Dĩ nhiên ông thẩm vấn viên sẽ chiếu bản khai công tác và thế nào cũng tìm
ra một “đầu mối” nào đó để buộc tội.)
Nội vụ đã được tạo dựng lên như vụ pháo đài Kovno năm 1912 vậy. Vì
thấy để pháo đài không lợi ích gì về quân sự nên cấp trên ra lệnh triệt bỏ.
Bộ chỉ huy pháo đài hoảng sợ đã “sắp đặt” cả một vụ tấn công đêm để có lý
