Chẳng hạn một kẻ mới đây còn tự do, tính khí hãnh diện bất ngờ bị câu lưu
điều tra. Bị thẩm vấn có nghĩa là bị nhét vô, tống đại vô một cái ống dài
nghẹt thở, đầy gai góc bên trong. Chịu không nổi, ngất ngư gần chết chỉ lạy
lục để xin ra. Hắn sẽ được chui ra ở đầu đằng kia, rất ngoan ngoãn và sẵn
sàng làm công dân “quần đảo”.
(Thương hại cho những kẻ còn nghĩ đến việc chống cự lại, cứ tưởng rằng
lọt vô đầu ống ấy là có thể ra bằng một ngã nào khác!)
Tình trạng nằm kẹt trong ống như thế nào? Mấy ai đã biết được, lấy đâu ra
nhân chứng và càng để lâu lại càng khó lòng thâu góp những tài liệu tản
lạc, những câu chuyện thực của những nhân chứng may mắn còn sống sót.
Ngay từ ngày vừa thành lập, các Cơ quan đã được trao các công tác nòng
cốt là ngụy tạo hồ sơ. Đó là một cần thiết. Còn phải bắt người thì còn phải
“sáng chế” ra tội, còn phải gán ghép để buộc tội vả lại nếu hết đối tượng,
Cơ quan hết việc và bị dẹp luôn thì sao?
Nội một hồ sơ Kosyrev
cũng đủ để chứng minh tình trạng bấp bênh của
Cheka ngay từ năm 1919. Đọc lại mớ tin tức đăng báo năm 1918 tôi bỗng
gặp lại bản thông cáo chính thức về một tổ chức ghê gớm vừa được phát
giác. Có một nhóm 10 người âm mưu định đặt (xin đừng quên là họ mới
định đặt) đại bác lên trên nóc toà nhà đang dùng làm Cô nhi viện để từ dây
nã bắn vào điện Cẩm Linh (làm sao kéo nổi đại bác lên trên nóc nhà là vấn
đề khác). Có 10 người liên can đến vụ này, kể cả đàn bà và con nít. Bản
thông cáo chính thức không nói rõ một khẩu hay mấy khẩu đại bác, súng
cỡ nào, lấy ở đâu ra cũng như những chi tiết chuyên môn: kéo nổi đại bác
lên thang đâu phải chuyện dễ, đặt sao nổi đại bác trên nóc nhà và nóc nhà
dốc như vậy làm sao bắn mà súng không giật?
Đừng quên là lực lượng Cảnh sát Petersburg công khai đặt súng trên nóc
nhà để bắn đàn áp cuộc Cách mạng tháng Hai cũng chẳng thể kéo nổi một ổ
súng nào nặng hơn đại liên. Vậy mà cũng thành một hồ sơ, nhiều người
phải đọc và phải tin là chuyện có thực. Sự ngụy tạo chẳng cần phải căn cứ
trên một sự thực nào hết, cũng như hồ sơ vụ án Gumilyv năm 1921
.
Cũng năm 1921 cơ sở Cheka ở Ryazan đã sắp đặt trọn vụ án trí thức địa
