“đánh vật” mãi không mò ra, họ đành phải trịnh trọng đưa trả lại cho tôi để
nhờ tôi chỉ đường cho tài xế bãi xe đến Phòng Phản gián Bộ Chỉ huy Quân
đoàn. Chính tôi lại phải coi bản đồ, hướng dẫn họ tống mình vào tù và để
trả ơn, các ông SMERSH dành cho tôi một xà lim đặc biệt, thứ “cát xô”
chớ chẳng phải giam phòng chung. Đây là Bộ Chỉ huy tiền phương nên cơ
sở đâu có gì? Phòng Phản gián đặt ở một nông trại của người Đức bỏ lại
nên “cát xô” trừng trị còn nằm đâu ngoài chính cái cầu tiêu?
“Cát xô” chiều dài vừa vặn một người và bề ngang 3 người nằm thì chật
cứng, 4 người là phải chồng lên nhau. Tôi là “khách hàng” thứ 4, quá nửa
đêm mới được thảy vô. Ánh đèn dầu hôi lờ mờ, 3 kẻ đang nằm ngủ ngơ
ngác ngó một chút rồi bảo nhau thu xếp, nhích người đi ép sát vào nhau.
Tôi chỉ vừa nằm nghiêng người, nửa đè nửa chen nhưng lát sau nhờ sức
nặng cũng choán được một khoảng sàn.
Cả bốn đứa tụi tôi cùng để nguyên quần áo nằm xếp lớp trên ổ rơm, bốn đôi
bốt quay ra phía cửa. Bọn họ ngủ nhưng tôi nằm nôn nao: mấy giờ trước
còn nghiễm nhiên mang lon Đại úy, giờ này là thằng tù nằm trên sàn cầu
tiêu. Càng nghĩ càng đau. Lâu lâu có đứa cựa quậy, nằm nghiêng mãi một
bên chịu sao nổi. Một đứa đổi thế nằm là tất cả bốn phải lục đục đổi theo.
Xét ra mỗi ca bị bắt là cả một tổng hợp những mâu thuẫn vô lý, những chi
tiết không ra gì hết thì cớ sao lại thắc mắc riêng một trong những chi tiết
nhỏ nhoi ấy… Trong khi đó bao nhiêu ý nghĩ của người bị bắt đều xoay
quanh một dấu hỏi lớn: “Làm sao bây giờ?”.
Sau khi biết mình bị bắt đầu óc ai chẳng quay cuồng với những ý nghĩ
nhiều khi kỳ cục không thể tưởng tượng nổi và biết bao nhiêu cuốn sách
mới ghi chép đủ?
Như trường hợp người đẹp mười chín tuổi Yevgeniya Doyarenko năm 1921
nửa đêm đang ngủ bị ba gã Chekist
[11]
trẻ tuổi vô tận giường. Quần áo ngủ
mặc hớ hênh bị ba cặp mắt ngó lom lom, bao nhiêu đồ lặt vặt trong ngăn
kéo tủ bị chúng lôi ra xét từng chút, nhưng Doyarenko vẫn bình tĩnh như
không. Nàng có giấu giếm cái gì mà sợ bị họ lục lọi kiếm ra?
Nhưng họ vừa đụng tới cuốn nhật ký thì thái độ của nàng vụt đổi hẳn. Đó là
