QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 294

Nhiều tay lý luận kinh nghiệm kể cho tụi tôi nghe (nhưng tụi tôi đâu thèm
tin). Chính vì chiến tranh chấm dứt nên nhà nước phải tống giam tới số
triệu. Đâu cần lính chiến nữa mà để ở hậu phương nguy hiểm! Bằng chứng
công cuộc dựng trại Cải tạo đang tiến hành mạnh quá. Có viên gạch nào bớt
đi đâu? Ra tụi tôi mãi mê tin tưởng quá quên phứt mất những tính toán kinh
tế giản dị của Stalin cũng như sự độc ác của lãnh tụ!
Thử hỏi có thằng lính nào đi đánh giặc giải ngũ về lại ham đi tuốt ra
Kelyma, đi Vortuka, đi Tây Bá Lợi Á? Không nhà cửa, không đời sống.
Cần tái thiết thì Ủy ban Thiết kế chỉ cần cho MVD biết cần bao nhiêu nhân
công. Sẽ có bằng ấy thằng đi đày.
Vậy mà tụi tôi khao khát đại xá, tổng đại xá! Bên Ăng-lê cứ lễ Đăng quang
là đại xá tù còn ân xá thì năm nào chẳng có. Ngày kỷ niệm tam bách chu
niên dòng Romanov trị vì nước Nga, nhiều chính trị phạm được phóng
thích năm 1912 mà. Không lẽ vừa đại thắng lẫy lừng, đời sau còn vang
danh mà nhà nước lại hẹp lượng nhất định không tha trừng phạt con dân.
Sự thực cay đắng của cõi đời này chỉ đau khổ mới nhận ra: Chiến tranh
thắng chớ mừng, thà bại còn hơn! Nghĩa là chính phủ cần thắng, mà dân
cần thua. Thắng chỉ mong thắng nữa nhưng thua thì con người sẽ cần một
thứ là Tự do. Cần Tự do là phần nhiều đạt được. Một dân tộc cần chiến bại
cũng như một con người cần nếm mùi thất bại, đau khổ, có vậy mới thấm
thía và cất đầu lên nổi.
Chiến thắng Poltavia rõ ràng tai hoạ cho Nga: Hai thế kỷ liền hụt hơi, đổ
nát, mất tự do – và chiến tranh hoài hoài. Kẻ chiến bại Thụy Điển rõ ràng
khá: hết ham chiến, họ chỉ lo hoà nên dân giàu nhất, tự do nhất Châu Âu.
Thắng Nã Phá Luân, nước Nga mạt. Nhưng thua trận Crimea, thua Nhật,
thua Đức Thế chiến I chúng ta lại khá. Bại trận lại có Cách mạng, có Tự do
mới lạ!
Mùa Xuân năm ấy chúng tôi cầu mong ân xá quá! Nhưng xét ra xưa nay ai
ở tù chẳng mong và tin là sắp ân xá đến nơi! Giấc mơ ân xá nằm sẵn trong
4 vách tường ngục tù mà. Bao nhiêu năm, bao nhiêu đợt tù là bằng ấy đợt
người thèm khát, tin tưởng nếu không ân xá thì sắp có Luật mới ra đời hoặc
xét lại hồ sơ. Nếu Cơ quan biết thóp lợi dụng lòng cả tin của tù phần nào