trù mật, đông dân lắm!
Ôi, được vứt vào một khoảnh đất như vậy thật tuyệt vời. Để được nghe một
giọng gà vẳng lên trong bao la, để vỗ về cổ ngựa, bao nhiêu vấn đề lớn
liệng đi hết! Con người ta chỉ sống có một lần, một cuộc đời ngắn ngủi sao
cứ sống đụng đầu nhau, sống nhàm chán để phải nghe mấy ông điều tra
viên bắt thề thốt, tiếng khoá xà lim lách cách, phải chịu nằm hầm nghẹt thở
thế này. Bọn chúng đẩy con người ta ra trước họng súng liên thanh, dìm
xuống vũng bùn chính trị bẩn thỉu không đáng tội ư? Còn ở Altai thì một
túp lều rừng, chẳng phải để kiếm mớ củi khô nhặt mấy chân nấm mà chỉ đi
chơi lang thang để ôm lấy cội cây rừng mà rằng: “Chỉ cần được thế này
thôi”.
Mùa Xuân là mùa nuôi dưỡng hy vọng, nhất là một cuộc chiến khổng lồ
vừa chấm dứt xong. Người đi tù trước tụi tôi cũng đã lên tới số triệu dân đi
đày các trại Cải tạo cũng số triệu nữa. Mình vừa chiến thắng oanh liệt quá
lẽ nào cả triệu con người cứ tù mãi? Bất quá nhà nước chỉ doạ một phen
cho sợ, cảnh cáo cho nhớ vậy thôi. Rồi thế nao chẳng có lệnh đại xá để
phóng thích bằng hết, cho tự do hết. Có đứa cam đoan đọc báo thấy Chủ
tịch Stalin trả lời cuộc phỏng vấn của một nhà báo Mỹ (tôi quên mất tên)
cho hay hết chiến tranh sẽ có một cuộc đại xá, một tổng đại xá thế gian này
chưa từng có. Một ông điều tra viên cũng tiết lộ với một đứa nào là sắp đại
xá, tổng đại xá thật mà.
(Thực ra có tin đồn đại xá lợi cho điều tra viên biết mấy? Bị can chắc chắn
sẽ nhắm mắt ký đại cho xong cung. Bề nào cũng đến về thì việc gì mà ngần
ngại?).
Nhưng muốn được ân xá phải khôn ngoan, đó là một sự thực cả trăm năm
nay ở nước ta và sẽ còn giá trị lâu dài nữa.
Vì vậy bọn tù còn sáng suốt đâu chịu tin sắp có tổng đại xá? Chính trị phạm
từ 25 năm nay có được ân xá bao giờ? Một gã điềm chỉ chuyên viên ở tù
đứng dậy cãi “Có chứ. Năm 1927 kỷ niệm Cách mạng lên 10 đó thôi. Nhà
tù thả hết người mà đặc biệt là còn treo cờ trắng!” Cờ trắng bay phất phới
trên nhà tù quả là chuyện lạ. Sao lại phải màu trắng?
