QUẦN ĐẢO NGỤC TÙ - Trang 313

Strakhovich kêu ầm lên:
"Xin Toà xét cho, năm ấy tôi đăng lính cho Ginatovsky thế nào được? Tôi
mới 10 tuổi mà."
Ông Chánh thẩm gạt phăng, nạt lớn hơn: "Coi chừng! Bị can không được
phép mạ lỵ Sở Quân báo nghe!"
Cũng phiên toà đó được lệnh sẵn: đứa nào dính dáng đến Ginatovsky là xử
bắn hết. Kẹt một thằng tên Lipov không hiểu sao dính vô vụ này nhưng
trước Toà, cả nhóm không biết mặt hắn mà Lipov cũng chẳng biết ai. Vì
vậy chỉ bị 10 năm tù!
Xét cho cùng Toà xử theo lệnh trên càng đỡ khổ cho ông thẩm phán. Chẳng
phải thắc mắc, ân hận vì xử oan ức cho một ai! Vì đỡ phải cân nhắc tội
trạng nên nghiêm khắc nổi tiếng như Chánh án Ulrikh – chuyên viên tuyên
án tử hình – cũng tự cho phép đùa bỡn, vui vẻ một chút. Chính Ulrikh
người lùn, mập ngồi Chánh thẩm phiên toà quân sự xử bọn tự trị Estonia
năm 1945 đã luôn miệng giễu cợt với các đồng nghiệp và cả tù nhân. Gọi
đến tên Susi, biết hắn là luật sư nổi tiếng nên quan toà "chọc quê":
"Rồi, nghề của chàng đây! Thử trổ hết tài coi có hơn chút nào không?"
Làm sao hơn được? Lệnh trên đã quyết định rồi: phiên toà có xử (hay
không) thì mỗi người trong nhóm Susi cũng lãnh đều 10 năm!
Vì lẽ đó phiên Toà diễn ra êm ả, vừa xử vừa hút thuốc cũng còn được, xế
trưa tạm ngừng để ăn cơm trưa và tối đến ra lệnh cho tù ngồi đợi suốt đêm,
đợi Toà đình nghị án. Đêm hôm mà nghị án gì? Các ông toà về nhà ngơi
nghỉ, để 9 giờ sáng hôm sau quần áo tươm tất, râu tóc cạo đàng hoàng…
ông Chánh thẩm bước vô oai vệ hết:
"Mọi người đứng lên! Toà tái nhóm…"
Toà tái nhóm, Toà nghị xử rồi Toà tuyên án! Vì bản án có sẵn và Toà còn
diễn "phường tuồng" như vậy nên nhiều người cho rằng thà trắng trợn như
Hội đồng An ninh còn hơn đóng kịch máy móc.
Đặc điểm thứ ba và cuối cùng của Toà án là xử theo biện chứng. Có điều
khoản, có bộ luật rành rành nhưng xét vì "luật pháp không phải là đá tảng
chặn đường" nên người ngồi xử án phải áp dụng biện chứng để linh động
hoá việc xử án theo chiều hướng tiến bộ, thích nghi với hoàn cảnh. Đúng