tự coi như công dân Nga thành tâm yên nước.
Năm 1945 Hồng quân tiến chiếm vùng Buch (ngoại ô Đông Bắc Bá Linh)
nơi Timofeyev Ressovsky có một cơ sở thí nghiệm Sinh vật học đồ sộ.
Chính hắn ta đã đưa cả Viện ra đón mừng hoan hô đoàn quân giải phóng
tiếp xúc tốt đẹp cũng như được hứa hẹn Viện sẽ được duy trì, vẫn đặt dưới
quyền của Timofeyev Ressovsky.
Bỗng một hôm có phái đoàn thanh tra Xô Viết ghé thăm và ra lệnh: “Cơ sở
này phải gỡ rra, đóng thùng gởi về Mạc Tư Khoa!”. Ngạc nhiên quá,
Timofeyev cực lực phản động: “Đâu được. Đây là một Viện Thí nghiệm
Sinh vật học, phải bao nhiêu năm mới dựng lên nổi. Sinh vật di chuyển sao
được?”. Phái đoàn làm bộ ngạc nhiên: “Ủa, không được hả?”. Ngay sau đó
Timofeyev và Tsarapkin bị bắt và dẫn giải về Mạc Tư Khoa. Cả hai cùng
ngây thơ, cứ tưởng không có họ Viện Nghiên cứu Thí nghiệm Sinh vật chắc
chắn không hoạt động được. Viện không hoạt động thì Viện đóng cửa,
Đảng và nhà nước không quan tâm. Nằm trong Lubyanka hai nhà bác học
lãnh 10 năm tù và riêng ông Chủ tịch Hiệp hội Khoa học Kỹ thuật nằm
Byturki vẫn vững tin không làm gì sai lầm.
Riêng phần tôi dù nằm chung xà lim 75 vẫn lấy làm sung sướng. Như nhà
hiền triết Epicurus từng nói, ai từng trải qua một loạt những bất mãn trong
đời thì có sống vô vị cũng tự lấy làm thoả nguyện chán. Ở trại tưởng như
vĩnh viễn, ngày ngày cong lưng lao động 10 giờ đồng hồ dầm mưa dãi nắng
và đói lạnh thì còn gì hạnh phúc bằng nằm duỗi dài ngủ cho hết ngày, khỏi
phải làm mà ngày ngày 500 gam bánh mì 2 dĩa súp nóng khi lòng trâu lòng
bò khi thì thịt cá voi!
Nằm ngủ thì xà lim đông nghẹt, còn chỗ nào khá hơn gầm sàn? Chỗ này
quá thấp, có ai nghĩ tới ngủ chui ngủ rúc thế này? Muốn vô dĩ nhiên phải
chui luồn thảy cái áo vô nhờ đứa nằm trước trải ra giùm rồi nằm sấp từ
ngoài trườn mình vô! Nền xà lim tráng hắc ín dơ dáy, gầm sàn một tháng
quét một lần chứa biết bao nhiêu bụi bậm rác rưởi, vụn bánh, thức ăn từ sàn
trên rớt xuống. Như vậy một ngày chỉ được đi rửa chân tay đúng một lần,
không có xà bông!
Ngủ chui rúc, khốn khổ như vậy vẫn còn sướng. Miễn cứ úp mặt xuống,