thị. Chỗ nào cũng có nó, vậy mà dân Nga tối đại đa số, mù tịt, rất nhiều
người chỉ nghe nói mù mờ… chỉ những tháng từng ở bên trong mới biết rõ
sự thực.
Bọn họ biết hết nhưng dĩ nhiên họ phải câm nín, không hé mồm về sự thực
bên trong GULAG.
Vì một tình cờ trớ trêu của lịch sử, một phần sự thực được phép công bố –
dù chỉ một phần nhỏ nhoi, có nghĩa. Những bàn tay mới đây còn nắm cứng
tay chúng tôi để viết còng cho chặt thêm… chính những bàn tay ấy giờ đây
chia ra hoà giải: “Thôi dĩ vãng đã qua để nó qua luôn… gợi nhớ làm chi?
Cứ nhìn về quá khứ hoài dám mất một mắt!”. Đồng ý. Tuy nhiên tục ngữ
đất nước chúng tôi lại có câu: “Có quá khứ mà quên đi là mù cả hai mắt”.
Mấy chục năm đã qua rồi, bao nhiêu ung nhọt ghẻ lở đang lành lặn dần.
Cùng thế gian đó trong quần đảo GULAG mấy hòn đảo đã sụp đổ tan tành,
bị tràn ngập dưới lớp sóng lãng quên của biển Bắc cực. Biết đâu chừng một
ngày nào đó thế hệ sau chúng tôi chẳng khai quật được một hòn, tìm ra
được vết tích GULAG cùng với mớ xương tàn của một thằng ZEK còn nằm
nguyên vẹn trong lớp băng như một con thằn làn tiền sử nói trên?
Tôi đâu dám liều lĩnh viết lại lịch sử quần đảo GULAG, xét vì có được ghé
mắt đọc một tài liệu nào đó về nó đâu. Sợ rằng sau này cũng chẳng ai có cơ
hội đọc được vì những người không muốn gợi nhớ lại, muốn quên phứt nó
đi cho rồi đã có thừa quá nhiều thời giờ – họ sẽ còn nhiều thời giờ nữa – để
thủ tiêu bằng hết tài liệu!
Bản thân tôi thì qua 11 năm ròng rã trong QUẦN ĐẢO GULAG tôi cảm
thấy tuyệt nhiên không nhục nhã oán hờn mà trái lại còn có phần thương
mến cái thế giới bao la vĩ đại đó, mà sau một loạt những biến chuyển tốt
đẹp tôi còn được đón nhận khá nhiều tin tức, tài liệu, thư từ mới về nó. Nhờ
đó may ra tôi có thể kể lại phần nào chứng tích thịt xương của chính con
thằn lằn may mắn thay còn sống sót.
*
Xin nói rõ tôi chẳng thể một mình viết xong QUẦN ĐẢO GULAG. Dĩ
