họ tăng giá dầu thô lên gấp 4 lần vào mùa thu năm 1973. Vào năm 1978,
trước khi cuộc binh biến tại Iran tạo ra sự thiếu hụt dầu mỏ trầm trọng cũng
như những phản ứng thái quá do lo sợ, hoang mang (đặc biệt là tại Mỹ),
mức giá dầu thô của các nước xuất khẩu dầu mỏ đã quay trở lại như thời kỳ
trước năm 1973. Đồng đô-la Mỹ là đồng tiền được dùng để tính giá dầu lửa
đã giảm đi khoảng một nửa giá trị. Năm 1973 người ta đổi 1 đô-la được
360 Yên, vào mùa thu năm 1978 chỉ còn 180 hoặc 190 Yên. Với các đồng
tiền mạnh khác như DM và Franc Thụy Sỹ cũng có tình trạng mất giá
tương tự, nếu không nói là cao hơn. Trên góc độ đó thì các nước OPEC đã
nhận được số tiền Mark Đức hoặc Yên Nhật gần gấp đôi số mà họ thu được
vào năm 1973. Ngược lại, giá của hàng hóa các nước này mua, đặc biệt là
vốn và các sản phẩm kỹ thuật cao tính theo Mark hay Yên kể từ năm 1973
lại tăng lên gấp đôi và tính theo đồng đô-la thì thậm chí tăng lên gấp 4 lần.
Nói cách khác, điều đó có nghĩa là sự tăng giá dầu thô đã tương đương,
thậm chí còn cao hơn, việc tăng giá hàng hóa.
Đó là điều đã được dự đoán trước. Bởi vì cho đến lúc đó vẫn chưa có
một tập đoàn nào thành công trong việc tăng thu nhập thực tế, trừ khi tình
trạng thiếu hụt thực sự trong sản xuất hoặc trong công suất sản xuất xảy ra.
Nhưng xét trên khía cạnh số cung dầu thô theo lẽ tự nhiên, không tính đến
số cung dầu thô tiềm năng, ít nhất trong vòng 10 hoặc 15 năm tới sẽ không
còn nữa. Nguyên nhân của sự thiếu hụt đó một phần là do việc hạn chế
trong khai thác dầu của các nước OPEC, một phần là do các chính sách của
chính phủ Mỹ như kiểm soát giá dầu, điều này đã góp phần vào việc tiêu
thụ lãng phí nhưng lại hạn chế việc sản xuất chúng; và cuối cùng là sự hỗn
loạn về chính trị như cuộc binh biến tại Iran vào những năm 1978-1979.
Trong tình hình đó, như lý thuyết tập đoàn đã được biết đến trong một thế
kỷ, một tập đoàn không thể thành công trong việc tăng giá sản phẩm của
mình. Thay vào đó, hoặc là phải hạ giá - và trường hợp này có thể được xảy
ra vào giữa năm 1973 và năm 1978 trong thời kỳ tỷ giá hối đoái cố định,
hoặc là việc tăng giá phải được tiến hành tương ứng với sự tăng giá những
sản phẩm hàng hóa mà các thành viên tổ hợp này mua.
