không can thiệp vào cuộc chiến của chúng tôi, thì đấy chính là điều không
thể nào sai lầm hơn; bởi vì nếu không tham gia thì các ông sẽ bị loại khỏi
phần thưởng của người chiến thắng một cách không thương tiếc.” Bởi vậy,
chuyện luôn luôn xảy ra là, kẻ không phải là bạn của ngài sẽ đòi hỏi ở ngài
sự trung lập, trong khi bạn của ngài sẽ khẩn nài ngài tuyên bố quan điểm
bằng cách cầm vũ khí. Và những quân vương thiếu cả quyết, để tránh
những hiểm nguy trước mắt, thường chọn con đường trung lập, và thường
bị diệt vong. Còn khi bậc quân vương tuyên bố quan điểm của mình một
cách dũng cảm là ủng hộ một phe, nếu phe mà ngài chọn làm đồng minh
chiến thắng, cho dù kẻ chiến thắng có thể hùng mạnh và có thể định đoạt số
phận của ngài, nhưng họ mắc nợ ngài, và vì thế đã có một quan hệ hữu nghị
gắn bó được thiết lập; và người ta không bao giờ trơ trẽn đến độ biến mình
thành biểu tượng của sự vô ơn bằng cách áp bức ngài. Hơn nữa, chiến
thắng không bao giờ tuyệt đối đến mức kẻ thắng trận không cần phải tôn
trọng gì cả, đặc biệt là công lý. Còn nếu người mà ngài làm đồng minh bại
trận thì ngài sẽ được họ cưu mang, và chừng nào còn có khả năng thì người
đó sẽ giúp đỡ ngài, và ngài sẽ trở thành đồng chí trong một cơ đồ có thể sẽ
được gây dựng lại.
Trường hợp thứ hai, khi hai bên tham chiến là những kẻ mà ngài không
bận tâm kẻ nào sẽ giành chiến thắng thì việc đứng về một phía còn là hành
động khôn ngoan hơn nữa, bởi vì ngài giúp tiêu diệt bên này bằng sự hỗ trợ
dành cho bên kia, bên mà nếu khôn ngoan thì đã có thể tự cứu mình; và nếu
chiến thắng thì bởi vì họ đã không thể thắng nếu không có sự hỗ trợ của
ngài nên họ vẫn ở trong vòng ảnh hưởng của ngài. Và ở đây cần lưu ý rằng,
quân vương nên chú ý tránh liên minh với một kẻ mạnh hơn mình nhiều để
chống lại người khác, trừ khi sự cấp bách bắt buộc phải làm, như đã nói ở
trên; bởi vì nếu kẻ đó chiến thắng thì ngài sẽ chịu sự định đoạt của họ, mà
quân vương thì nên tránh bị định đoạt bởi bất cứ ai. Người Venice liên
minh với nước Pháp chống lại công tước xứ Milan và sự liên minh đã làm
cho họ sụp đổ này là cần phải tránh. Tuy nhiên khi không thể tránh khỏi,
như xảy ra với người Florence khi Giáo hoàng và Tây Ban Nha đem quân
