11
CÁC CÔNG QUỐC THUỘC GIÁO HỘI
B
ây giờ chỉ còn phải bàn tới các công quốc thuộc Giáo hội, đối với các
công quốc này thì mọi khó khăn đều xảy ra trước khi chiếm được nó, bởi vì
chúng có thể được thôn tính hoặc là bằng khả năng hoặc là nhờ vận may, và
có thể cai trị được chúng mà không cần cả hai; chúng được duy trì bằng các
nghi lễ tôn giáo, là toàn năng, và với tính chất như thế thì công quốc này có
thể được cai trị tốt, trong khi bất chấp quân vương của chúng sống và ứng
xử như thế nào. Những vị quân vương này có quốc gia mà không bảo vệ
nó, có thần dân mà không cai trị họ; và các quốc gia mặc dù không được
bảo vệ cũng không rời khỏi tay các ngài, rồi thần dân mặc dù không được
cai trị cũng không quan tâm, và họ không có cả mong muốn lẫn khả năng
để xa lánh các ngài. Các công quốc này chỉ có an lành và hạnh phúc. Tuy
nhiên, chúng được gìn giữ bởi quyền năng mà ý chí của con người không
với tới nên tôi sẽ không nói thêm về các công quốc này nữa, bởi Chúa tôn
vinh và bảo vệ chúng cho nên việc bàn về chúng chỉ có thể là hành động
của kẻ tự phụ và liều lĩnh.
Tuy nhiên, nếu có bất cứ ai hỏi tôi là bằng cách nào Giáo hội có được
quyền lực thế tập lớn như vậy
, chú ý là kể từ Alexander cho đến những
kẻ thống trị người Ý (không chỉ những người được gọi là kẻ thống trị mà
còn là mỗi lãnh chúa và quý tộc, cho dù nhỏ nhất) đều xem nhẹ quyền lực
thế tập - thế mà giờ đây vua nước Pháp run rẩy trước nó, và nó có thể đuổi
ngài ra khỏi nước Ý và tàn phá Venice - mặc dù điều này có thể là rất hiển
nhiên thì tôi vẫn thấy không phải là thừa khi nhắc lại ít nhiều để ghi nhớ.
