QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 114

vương. Sử dụng chúng sẽ đem lại nhiều ích lợi hơn so với những kẻ quá
cẩn trọng mà thành ra không hết lòng đối với công việc của ông.
Do đòi hỏi của chủ đề đang bàn luận, tôi không thể không nhắc nhở
quân vương vừa chinh phục được một vương quốc bằng sự giúp đỡ của dân
bản xứ rằng, ông cần phải thật cẩn trọng xem xét nguyên nhân đã khiến
những người này giúp đỡ ông. Nếu không phải do cảm tình vốn dĩ của họ
đối với ông mà là do bất mãn với chính quyền trước thì việc duy trì những
đồng minh đó sẽ là một gánh nặng rất khó khăn, bởi ông không thể nào làm
hài lòng họ.
Khi xem xét kỹ nguyên nhân của vấn đề, ta có thể thấy các ví dụ
thời xưa cũng như thời nay cho thấy tân vương có thể dễ dàng giành được
nhiều cảm tình của những người vẫn hài lòng với chế độ cũ, và bởi vậy,
từng là kẻ thù của ông hơn là từ những người do bất mãn với chế độ cũ mà
trở thành đồng minh và giúp ông chiếm được vương quốc của họ.
Để bảo vệ vương quốc một cách an toàn hơn, các quân vương
thường xây các pháo đài và coi đây như là phương tiện chế ngự những kẻ
muốn tấn công họ, và cũng là nơi trú ẩn an toàn trước một cuộc bạo loạn
bất ngờ. Tôi ngợi ca phương pháp này, vì nó được áp dụng từ cổ xưa tới
nay. Tuy nhiên, ngay trong thời đại ngày nay, Niccolò Vitelli83 đã phá hủy
hai pháo đài ở Città di Castello nhằm giữ được vương quốc này. Khi giành
lại được quyền cai trị xứ Urbino mà Cesare Borgia đã đoạt của mình, Guido
Ubaldo84, công tước xứ Urbino, đã phá hủy hoàn toàn các pháo đài của xứ
này.
[83 Niccolò Vitelli: Người bị Giáo hoàng Sixtus IV đuổi khỏi Città
di Castello năm 1474. Vitelli đã giành lại quyền lực vào năm 1482 nhờ sự
giúp đỡ của người Florence và ông đã phá hủy hai pháo đài do Giáo hoàng
xây dựng .
84 Guido Ubaldo: Guidobaldo da Montefeltro, Công tước Urbino
(1472-1508) bị Cesare Borgia tống khỏi Urbino năm 1502, chỉ sau một thời
gian ngắn đã trở lại phá hủy các pháo đài của thành phố này. Triều đình
của ông là nguồn cảm hứng cho cuốn Câu chuyện triều thần của
Castiglione.]