QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 113

chống lại họ. Điều này, như chúng ta thấy, không đem lại kết quả.
Khi người Venice bị đánh bại tại Vailà, một phe đã ngay lập tức lấy
lại dũng khí và chiếm lại toàn bộ lãnh thổ. Hơn nữa, những biện pháp kiểu
này chỉ thể hiện yếu ớt của quân vương. Tại những vương quốc vững
mạnh, người ta không bao giờ cho phép tồn tại những phe nhóm bởi điều
này chỉ có lợi trong thời bình khi giúp cho việc cai trị các thần dân trở nên
dễ dàng hơn, nhưng khi chiến tranh đến thì chính sách kiểu này sẽ bộc lộ
tác hại.
Rõ ràng là các quân vương chỉ trở nên vĩ đại khi họ vượt qua được
những trở ngại trên con đường họ đi. Bởi vậy, với mong muốn tăng thêm
danh tiếng cho vị tân vương – người cần giành được sự tôn kính nhiều hơn
là một quân vương được thừa kế ngôi báu, thần số mệnh đã tạo ra những kẻ
thù và xui khiến chúng chống lại ông để ông có cơ hội tiêu diệt chúng và
leo lên những bậc cao hơn trong chiếc thang mà kẻ thù đã đem lại cho ông.
Chính vì thế, nhiều người cho rằng, một quân vương khôn ngoan khi có cơ
hội phải khéo léo nuôi dưỡng sự chống đối để khi nghiền nát nó, ông sẽ
giành thêm những vinh quang cho mình.
Các quân vương, nhất là những tân vương vừa giành được ngôi báu,
thường nhận thấy những kẻ mà họ nghi ngại khi mới lên ngôi thường tỏ ra
trung thành và hữu ích hơn những kẻ được tin cậy ngay từ đầu. Pandolfo
Petrucci82 vua xứ Siena, đã cai trị đất nước với sự giúp đỡ của những
người từng bị ngờ vực nhiều hơn bất kỳ ai khác. [82 Pandolfo Petrucci:
Cai trị Siena từ cuối thế kỷ 15 cho tới khi chết năm 1512. Machiavelli đã
tới lâu đài của Pandolfo Petrucci nhiều lần khi thực hiện các sứ mệnh
ngoại giao.]
Tuy nhiên, ở trường hợp này, khó có thể nói một cách tổng quát vì
các quốc gia có tình hình khác nhau. Tôi chỉ có thể nói rằng, quân vương có
thể dễ dàng giành được sự hỗ trợ của những kẻ đã từng là kẻ thù của ông
vào buổi đầu lên ngôi. Chúng giúp ông để bảo vệ mạng sống của chính bọn
chúng. Và thậm chí chúng còn có nhiều trách nhiệm hơn trong việc phụng
sự ông, phụng sự một cách trung thành vì chúng thấy cần phải thể hiện qua
các hành động của mình để xóa bỏ mối nghi ngờ vốn có trong lòng quân