Niccolò Machiavelli
Quân Vương (2)
Dich thuật: Vũ Mạnh Hồng & Nguyễn Hiền Chi
Chương 20
PHÁO ĐÀI VÀ CÁC PHƯƠNG THỨC PHÒNG THỦ KHÁC :
CÓ ÍCH HAY CÓ HẠI
Một số bậc quân vương không vũ trang cho dân chúng nhằm đảm bảo cho
đất nước được an toàn, một số bậc quân vương chia nhỏ những vùng đất
chinh phục được, còn một số bậc quân vương lại kích động sự chống đối.
Một số quân vương khác lại cố giành được sự ủng hộ của những người
trước đây không tin tưởng vào sự trị vì của họ. Một số quân vương xây các
pháo đài trong khi số khác lại phá bỏ. Không thể đưa ra một nguyên tắc bất
di bất dịch mà không tính đến những đặc điểm riêng biệt của từng quốc gia
nơi người ta đã đưa ra những quyết định khác nhau. Tuy nhiên, tôi vẫn
muốn đề cập khái quát về vấn đề này.
Chưa từng có vị tân vương nào lại tước vũ khí của các thần dân mà
trái lại, khi thấy thần dân không được vũ trang, quân vương còn trao vũ khí
cho họ. Khi được vũ trang, lực lượng đó sẽ thuộc về ngài, cả những người
trung thành lẫn những người ngài hy vọng sẽ trở nên trung thành. Khi ấy,
họ không còn là dân thường mà đã là người thuộc phe của ngài. Vũ khí
không thể trang bị cho tất cả mọi người nên những người được trang bị là
những người được hưởng ân sủng, còn ngài sẽ dễ đối phó hơn với những
người không được vũ trang.
Sự phân biệt đối xử mà ngài dành cho họ sẽ khiến họ mắc nợ ngài.
Những người không được trang bị vũ khí sẽ miễn thứ cho ngài với ý nghĩ
rằng những người chịu nhiều hiểm nguy hơn, gánh nhiều trách nhiệm hơn
thì xứng đáng với nhiều sự ban thưởng hơn. Nhưng khi ngài tước vũ khí
của họ thì ngài đã bắt đầu xúc phạm họ. Ngài thể hiện sự không tin tưởng
vào họ vì họ hèn nhát hay vì thiếu tin tưởng.
Cả hai điều đó đều khiến người ta căm ghét ngài. Và bởi vì không
thể không có quân đội nên ngài sẽ phải thuê lính đánh thuê với những tính
