Machiavelli đã chạm trán với Luca Rainaldi, một trong những bộ trưởng
chủ chốt của hoàng đế Maximilian I (1459-1519) khi ông thực hiện sứ
mạng ngoại giao tại nước ngoài] đại diện của hoàng đế Maximilian hiện
nay, khi nói về hoàng đế của mình đã bình phẩm việc vị hoàng đế này
không bao giờ tìm kiếm lời khuyên của bất kỳ ai cũng như không làm bất
kỳ cái gì theo cách riêng của ông. Đó là do bản chất kín đáo của ông, một
chính sách trái ngược với chính sách nói trên.
Ông không cho ai biết dự định của mình và cũng không chấp nhận
bất kỳ lời khuyên nào đối với những dự định đó. Chỉ khi nào những dự
định của ông bắt đầu được thực hiện thì người ta mới biết đến và nhận ra,
và những người xung quanh hoàng đế bắt đầu bình luận, chỉ trích. Vì là
người dễ bị tác động, ông đã nhanh chóng từ bỏ các kế hoạch của mình.
Kết cục là ông đã thiêu đốt tất cả những gì ông đã đạt được của ngày hôm
qua, và chẳng ai có thể hiểu được là ông muốn hay định làm gì, và cũng
chẳng ai có thể tin được vào các quyết định của ông.
Do vậy, quân vương luôn luôn nên tìm kiếm lời khuyên nhưng chỉ
khi ông muốn chứ không phải khi người khác muốn. Trái lại, quân vương
cũng phải hạn chế người ta khuyên bảo cho mình trừ phi chính quân vương
yêu cầu. Ông phải là người giỏi về dò hỏi, và đối với những vấn đề đang
được hỏi ý kiến, ông phải kiên nhẫn lắng nghe sự thật. Hơn nữa, ông phải
học cách nổi giận khi bất kỳ ai, vì bất cứ lý do gì, đã không nói với ông sự
thật.
Nhiều người thấy những quân vương khôn ngoan thường được nổi
danh nhờ những quân sư xung quanh hơn là nhờ những đức tính riêng của
ông, nhưng họ hoàn toàn nhầm lẫn. Có một nguyên tắc chung không bao
giờ sai: vị quân vương nào mà tự bản thân không khôn ngoan thì không thể
biết lắng nghe một cách khôn ngoan những lời khuyên, trừ phi nhờ may
mắn, ông thân thiết với vị quân sư, một người khôn ngoan và thao túng ông
trong mọi việc.
