Vua Philip xứ Macedonia90 [90 Ở đây chỉ vua Philip V của xứ Macedonia
(221-179 TCN) bị đánh bại tại trận chiến Cynoscephalate (197 TCN)] –
người bị Titus Quinctius đánh bại chứ không phải vua Philip- cha của
Alexander Đại đế, không có nhiều đất đai như đế chế La Mã và đế chế Hy
Lạp, là những nước tấn công ông nhưng bằng tài quân sự cũng như bằng sự
hiểu biết về cách tổ chức dân chúng và cách tự bảo vệ trước giới quý tộc,
ông đã đủ sức theo đuổi chiến tranh chống lại những đế chế này trong nhiều
năm. Cho dù bị mất một số thành, nhưng cuối cùng, ông vẫn bảo toàn được
vương quốc.
Bởi vậy, những quân vương của Italia, những người trị vì nhiều năm
nhưng lại để mất vương quốc mình, không nên đổ lỗi cho số phận mà phải
tự trách mình ngu dốt. Trong thời bình, họ chẳng bao giờ nghĩ đến việc thời
thế đổi thay (lỗi thường thấy ở con người là khi trời yên gió lặng, thì không
nghĩ tới bão dông), nên cuối cùng khi khó khăn tới, họ chỉ nghĩ tới việc bỏ
chạy chứ không lo tìm cách tự vệ.
Họ hy vọng dân chúng rốt cuộc sẽ mời họ trở lại do căm ghét sự tàn
bạo của kẻ chiến thắng. Khi không còn giải pháp nào khác thì đây là một
chính sách tốt. Nhưng nếu chỉ nghĩ đến chính sách này mà không đếm xỉa
đến bất kỳ cách nào khác thì đây là giải pháp tồi tệ. Vì ngài không bao giờ
muốn bị thất bại nên ngài luôn tin rằng sẽ tìm được ai đó cứu giúp mình.
Nhưng dù cho điều đó có xảy ra hay không thì cũng không giúp
ngài được an toàn. Biện pháp bảo vệ hèn nhát này chứng tỏ rằng ngài
không thể tự bảo vệ mình. Nhưng biện pháp tốt, vững chắc và lâu dài chính
là dựa vào bản thân, vào sự khôn khéo của chính ngài.
