QUÂN VƯƠNG - THUẬT TRỊ NƯỚC - Trang 85

Do vậy, vị quân vương nào không nhận thấy được những tai ương
còn trứng nước trong vương quốc của mình không thực sự là người khôn
ngoan. Tuy nhiên, chỉ có rất ít người có được khả năng này. Nếu tìm hiểu
nguyên nhân chính dẫn tới sự sụp đổ của đế chế La Mã thì người ta sẽ thấy
sự sụp đổ này mở màn bằng việc những người Goths được thuê làm lính.
Kể từ đó, sức mạnh của La Mã suy yếu và rút cạn để truyền sang người
Goths.
Tôi xin kết luận rằng không một vương quốc nào có thể an toàn nếu
thiếu quân đội của chính mình. Nếu không, trong khó khăn sẽ chỉ có vận
may chứ không thể có sức mạnh và sự trung thành nào bảo vệ cho vương
quốc đó. Và một người khôn ngoan luôn tin tưởng và biết rằng “danh tiếng
có được không nhờ năng lực của chính mình thì không thể bền lâu”.
Quân đội quốc gia là đội quân được hình thành từ các thần dân hoặc từ
những người được ngài bảo hộ, còn những đội quân khác đều là lính đánh
thuê và lính nước ngoài.
Có thể dễ dàng tìm ra cách tổ chức một đội quân của mình từ các
phương pháp đã được bốn nhân vật mà tôi trích dẫn ở trên sử dụng. Tôi
hoàn toàn tin tưởng và cách mà vua Philip (cha của Alexander Đại đế),
nhiều nền cộng hòa và nhiều quân vương đã áp dụng để tự vũ trang và tổ
chức quân đội.