khỏi phải chỉ cho ông nữa.
Nếu bạn là đàn ông, bạn không cần phải đọc đoạn dưới này; không có lợi gì
cho bạn lắm, vì đó là chuyện một cô con gái khỏo sở mà được nhiều người
hỏi làm vợ. Cô ấy bây giờ là một bà già đã có cháu nội rồi. Mấy năm trước
có lần t tôi lại nghĩ một đêm tại nhà hai vợ chồng bà. Tôi diễn thuyết ở tỉnh
bà và sáng hôm say, bà đánh xe đưa tiễn tôi tới mọt ga xe lửa cách đó 80
cây số, để về Nữu Ước. Chúng tôi bàn về cách đắc nhân tâm. Bà nói: "ÔNg
Carnegie, tôi thuật cho ông nghe một chuyện mà từ trước tới nay tôi chưa
nói, cả với nhà tôi nữa. gia đình tôi là một vọng tộc ở Philadelphie. Bi kịch
hồi tuổi thơ và tuổi xanh của tôi là cảnh nghèo. Tôi không được sang trọng
như chị em cùng dòng thế phiệt như tôi,. Quần áo tôi thì bằng vải thô, vừa
chật, vừa không hợp với hình vóc, cố nhiên lại không đúng thời trang nữa.
Tôi lấy làm nhục nhã , xấu hổ tới nỗi nhiều đếm nằm thổn thức. Về sau thất
vọng quá, nên trong những bữa tiệc, tôi luôn luôn cố tình xin người bên kể
cho nghe những kinh nghiệm, lí tưởng và dự định về tương lai cảu họ.
Không phải tôi thích nghe họ đâu. Tôi cốt hỏi như vậy để họ khỏi ngó vào
bộ áo tồi của tôi mà. Nhưng một điều lạ lùng xảy ra: nghe lời đáp của
những chàng trai trẻ, tôi hiểu nhiều và vì chú ý tới câu chuyện, có khi tôi
quên hẳn bộ cánh của tôi đi. Nhưng tới câu chuyện, có khi tôi quên hẳn bộ
cánh của tôi đi. Nhưng điều đó chưa bằng điều này: vì chăm chú nghe và
khuyến khích họ nói về họ, nên đã vô tình làm cho họ vui lòng. Thế rồi dần
dần tôi được người ta để ý tới tôi nhất trong bọn chị em cùng giới. Sau đó,
có ba chàng trong bọn hỏi cưới tôi".
(Quý cô nghe chưa, đó là cách kiếm chồng đó).
Vài bạn đọc chương này chắc bĩu môi nói: "Không có gì vô lý bằng cả đoạn
khuyên nên chú ý tới người khác ấy, Hoàn toàn là thuyết pháp. Ta chẳng dại
gì mà nghe. ta muốn thu cho đầy túi, vơ được cái gì thì vơ, vơ ngay bây giờ.
Còn những kẻ khác? mặc xác họ!".
Nếu đó là ý kiến của bạn thì bạn có quyền giữ nó. Nhưng nếu bạn có lý
thuyết thì hết thẩy những triết gia và giáo dục gia từ hồi nhân loại có sử tới
giờ hẳn lầm lần cả rồi. Tuy nhiên, bạn có thể khinh lời huấn hỗ của các bậc
giáo chủ. Vậy để tôi xin kể lời khuyên của hai người theo thuyết giáo thần.