QUẲNG GÁNH LO ĐI VÀ VUI SỐNG - Trang 141

chúng ta vốn ghét những lời chỉ trích và khoái những lời tán tụng, không
xét xem sự khen chê có đúng không. Chúng ta vốn là một loài ít dùng lý trí
và dễ cảm xúc. Lý trí cảu ta tựa chiếc tam bản bị sóng nhồi trong một biển
sâu thẳm và tối tăm vì dông tố. Biển đó tức là cảnh tình của ta. Phần đông
chúng ta tự khen, khan cái "ta" hiện tại. Nhưng 40 năm nữa, nhớ lại cái "ta"
bây giờ, ta sẽ bật cười cho cái "ta" đó.
William Allen White, người có danh nhất trong số những chủ buét các tờ
báo hàng tỉnh, nhớ lại 50 năm trước và tự tả ông hồi đó như vầy: "một thằng
kheo khoag... điên hay cáu... vênh váo... một tên phản động đầy tự đắc".
Rồi đây, hai chục năm nữa, có lẽ bạn và tôi, chúng ta cũng sẽ dùng những
tĩnh từ ấy để tả cái thằng bây giờ của chúng ta. Có thể được lắm... Biết đâu
chừng?
Trong những chương trên, tôi đã nói chúng ta nên làm gì khi bị chỉ trích
một cách bất công. Tôi thêm ở đâu một ý nữa: những lúc đó, nếu chúng ta
thấy nổi giận, hãy nén ngay lại và tự nhủ: "hãy khoan đã... Ta còn xa mới
được hoàn toàn. nếu Einstein tự nhận rằng 100 lần thì 99 lần lầm lẫn, có lẽ
ta có ít nhất cũng phải lầm 80 lần. Vậy có thể lời chỉ trích của "người ấy"
không quá đáng đâu. ta phải cảm ơn và ráng sửa mình chứ!".
Charles Luckman, hội trưởng công ty Pepsodent mỗi năm bỏ ra hàng triệu
mỹ kim trong công việc quảng cáo. Ông không thèm ngó tới những bức thư
khen chương trình các buổi quảng cáo của ông, mà đòi được coi những bức
thư chỉ trích. Ông biết rằng đọc thứ sau này, có thể học được một vài điều
hay.
Công ty Ford nhiệt liệt muốn biết có gì sơ sót, lỗi lầm trong sự quản lý và
trong việc lương lậu, nên mới rồi yêu cầu các người làm công chỉ trích
Công ty.
Tôi biết một ông nọ trước kia bán xà bông cho hãng Colgate cũng thường
đòi được người ta chỉ trích mình. Mới đầu bán được ít lắm, ông đã sợ mất
chỗ làm. Rồi ông ta tự nghĩ: "Xà bông tốt, giá không đắt, ông đi quanh tiệm
mà suy nghĩ. Có lẽ tại không rao hàng rõ rằng đích xác chăng? hay là thiếu
hăng hái? Có khi ông lại quay vào tiệm đó mà nói: "Tôi trở lại không phải
để ông cố mua xà bông đâu mà để xin ông chỉ trích tôi và khuyên tôi về