Quốc gia khởi nghiệp Ebook.vn
Chương 6: Một chính sách công nghiệp hiệu quả
Thật không đơn giản khi phải thuyết phục mọi người rằng nuôi cá trên sa mạc là việc làm có
ý nghĩa.
- GIÁO SƯ SAMUEL APPELBAUM -
Câu chuyện về phương thức giúp Israel đạt được thành tựu như hiện nay - tăng trưởng
kinh tế 50 lần trong vòng 60 năm - không chỉ xoay quanh nét lập dị trong văn hóa của người
Israel, bản lĩnh kinh doanh được tôi luyện trên chiến trường hay yếu tố ngẫu nhiên mang
tính địa chính trị. Trong câu chuyện này phải tính đến hiệu quả của các chính sách do chính
phủ ban hành, có khả năng thích nghi tương tự như quân sự và dân sự của Israel, và cũng
trải qua nhiều bước ngoặt của số phận.
Lịch sử của nền kinh tế Israel là một trong hai bước tiến vĩ đại, bị chia cắt bằng một giai
đoạn kinh tế đình trệ và lạm phát tăng cao. Những chính sách kinh tế vĩ mô của chính phủ
đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của đất nước rồi đảo
ngược và giải phóng nó theo những cách mà ngay cả chính phủ cũng không mong đợi.
Bước tiến vĩ đại đầu tiên diễn ra từ năm 1948 đến 1970, giai đoạn thu nhập bình quân đầu
người tăng gần gấp bốn lần và dân số Israel tăng gấp ba lần, thậm chí giữa giai đoạn Israel
đang tham gia ba cuộc chiến lớn.
[72]
Lần thứ hai là từ năm 1990 đến nay, giai đoạn Israel
chuyển mình từ một vùng ao tù nước đọng trở thành trung tâm hàng đầu của các chương
trình sáng tạo toàn cầu. Người ta đã áp dụng những biện pháp hoàn toàn khác biệt - gần
như đối lập: Giai đoạn đầu của việc mở rộng được thực hiện thông qua một chính phủ khởi
nghiệp có vai trò chi phối đối với khối doanh nghiệp tư nhân nhỏ bé và sơ khai; giai đoạn
thứ hai thông qua khối doanh nghiệp tư nhân kinh doanh phát đạt mà ban đầu được xúc tác
bằng những hành động của chính phủ. Gốc rễ của giai đoạn tăng trưởng kinh tế đầu tiên đã
xuất hiện từ trước ngày lập quốc vào cuối thế kỷ 19. Ví dụ, trong những năm 1880, một
nhóm khai hoang người Do Thái đã cố gắng xây dựng cộng đồng nông nghiệp tại một thị
trấn mới thành lập - Petach Tikva - cách Tel Aviv ngày nay vài dặm. Đầu tiên nhóm người
tiên phong này sống trong những căn lều tạm, sau đó đã thuê dân Ả-rập địa phương xây
những căn chòi vách đất cho họ. Nhưng khi trời mưa, căn chòi này bị dột còn tệ hơn cả lều;
còn khi nước sông tràn bờ, các kết cấu này bị nhão ra. Vài người trong nhóm bị kiết lỵ và sốt
rét. Rồi chỉ sau vài mùa đông, tiền tiết kiệm của nhóm nông dân đã cạn kiệt, lối mòn dẫn ra
đường cái bị xói lở, và gia đình họ gần như chết đói.
Tuy nhiên, vào năm 1883, mọi việc bắt đầu sáng sủa hơn, Edmond de Rothschild, nhà từ
thiện kiêm chủ ngân hàng người Pháp gốc Do Thái đã cấp cho họ khoản hỗ trợ tài chính cần
thiết. Một chuyên gia nông nghiệp khuyên nhóm người khai hoang trồng cây khuynh diệp ở
những đầm lầy do nước lũ tràn vào, các rễ cây sẽ hút nước trong đầm lầy. Tỉ lệ mắc bệnh
