Quốc gia khởi nghiệp Ebook.vn
sốt rét giảm rõ rệt, và ngày càng nhiều gia đình chuyển đến sống với cộng đồng đang phát
triển này
[73]
.
Bắt đầu từ những năm 1920 và trong suốt thập kỷ đó, năng suất lao động ở Yishuv - cộng
đồng Do Thái tiền nhà nước Palestine - đã tăng 80%, tạo ra lượng sản phẩm quốc gia nhiều
gấp bốn lần cùng dân số Do Thái tăng gấp đôi. Ấn tượng hơn, trong suốt cuộc khủng hoảng
kinh tế thế giới từ năm 1931 đến 1935, tăng trưởng kinh tế trung bình hằng năm của người
Do Thái và Ả-rập ở Palestine lần lượt là 28% và 14%.
Những cộng đồng nhỏ do những người khai hoang lập ra, như Petach Tikva, không bao giờ
có thể tự mình đạt được sự tăng trưởng bùng nổ đó. Họ được bổ sung bằng làn sóng dân
nhập cư mới, những người không chỉ đóng góp về mặt số lượng, mà còn mang theo những
đặc tính tiên phong đã lật đổ nền kinh tế dựa trên lòng thiện nguyện.
Một trong số những người nhập cư đó là David Gruen, một luật sư đến từ Ba Lan vào năm
1906 khi 20 tuổi. Khi đến nơi, anh đổi sang tên Do Thái là Ben-Gurion - tên một vị tướng Do
Thái từ thời đế chế La Mã, vào năm 70 sau Công Nguyên - và nhanh chóng nổi lên để trở
thành lãnh đạo không thể chối bỏ của cộng đồng Yishuv. Tác gia người Israel Amos Oz đã
viết: “Trong những năm đầu của nhà nước mới, nhiều người Israel xem ông như sự kết hợp
của Moses, George Washington, Garibaldi và Chúa Toàn Năng”
[74]
.
Ben-Gurion còn là doanh nhân quốc gia đầu tiên của Israel. Theodore Herzl có thể đã khái
niệm hóa tầm nhìn cho chủ quyền của người Do Thái và bắt đầu khích Do Thái tha hương
bằng khái niệm lãng mạn của một nhà nước chủ quyền; song chính Ben-Gurion mi là người
tổ chức tầm nhìn này từ một ý tưởng để trở thành một nhà nước - dân tộc có năng lực vận
hành. Sau Thế chiến II, Winston Churchill gọi Đại tướng Mỹ George Marshall là “người tổ
chức sự thắng lợi” của lực lượng Đồng Minh. Diễn giải theo cách nói của Churchill, Ben-
Gurion là “người tổ chức chủ nghĩa Phục quốc Do Thái”; hoặc theo thuật ngữ kinh doanh,
Ben-Gurion là một “người vận hành”, người đã thật sự xây dựng đất nước Israel.
Thách thức Ben-Gurion phải đối mặt trong lĩnh vực quản lý vận hành và lên kế hoạch hậu
cần là vô cùng phức tạp. Xem xét chỉ riêng một vấn đề: Làm thế nào để tiếp nhận làn sóng
dân nhập cư. Từ những năm 1930 cho đến khi kết thúc nạn thảm sát người Do Thái
(Holocaust), hàng triệu người châu Âu gốc Do Thái bị chuyển đến các trại tập trung, một số
đã tìm cách đào tẩu đến Palestine. Tuy nhiên, những người trốn thoát lại bị nhiều nước từ
chối cho tị nạn và buộc phải sống chui lủi, thường là trong những điều kiện khủng khiếp.
Sau năm 1939, chính phủ Anh khi đó, vốn là siêu cường thuộc địa phụ trách Palestine, đã
ban hành lệnh cấm hà khắc lên làn sóng nhập cư với một chính sách được biết đến với tên
gọi “Bạch Thư” (White Paper). Nhà cầm quyền Anh từ chối hầu hết những người muốn tị
nạn tại Palestine.
Đáp lại, Ben-Gurion phát động hai chiến dịch tưởng chừng trái ngược nhau. Đầu tiên, ông
thuyết phục và thu xếp cho khoảng 18 nghìn người Do Thái đang sống ở Palestine quay về
châu Âu để gia nhập quân đội Anh trong “Tiểu đoàn Do Thái” chống Đức Quốc xã. Cùng lúc
đó, ông tạo ra một cơ quan ngầm để bí mật vận chuyển người tị nạn Do Thái từ châu Âu
