Chương 3
Tỷ phú vượng ích, tỷ phú bất hảo
Liệu tình trạng bất bình đẳng có đe dọa sự tăng trưởng?
Khoảng cách ngày càng lớn giữa giới siêu giàu và dân chúng đã trở
thành một vấn đề nóng bỏng trên toàn thế giới vào thời điểm 2015, nhưng
không một lãnh đạo quốc gia nào tranh đấu để phân phối lại của cải quyết
liệt như Tổng thống Michelle Bachelet của Chile. Khi tôi đến Santiago tháng
4 năm đó, người ủng hộ bà đã thề “ủi sạch” mô hình chính phủ tinh gọn và
thuế khóa thấp từng biến Chile thành nước giàu nhất nhưng cũng là một
trong những xã hội bất bình đẳng nhất ở châu Mỹ Latin. Và Bachelet đã
hành động. Theo tinh thần của phong trào sinh viên phản kháng đã làm suy
yếu người tiền nhiệm Sebastián Piñera, bà đề xuất một chính phủ lớn hơn
với mức chi tiêu cao hơn nhằm giúp đỡ người nghèo, và đánh thuế doanh
nghiệp cao hơn để trang trải giáo dục đại học miễn phí. Lo sợ sự can thiệp
mạnh hơn của chính phủ, giới quản lý doanh nghiệp mà tôi trò chuyện đều
xôn xao với ngôn từ hùng biện theo chủ nghĩa dân túy của Bachelet đến mức
họ đã cắt giảm đáng kể đầu tư ở Chile. Khi đầu tư sa sút, tỷ lệ tăng trưởng
GDP từ bình quân gần 6% trong nhiệm kỳ của Piñera đã giảm xuống còn
chưa đến 3%. Tôi nghĩ rằng quả là thú vị để xem mọi chuyện sẽ đi đến đâu
trong cuộc chiến toàn lực chống bất bình đẳng này khi nói chuyện với
Piñera, một trong những người giàu nhất Chile – một tỷ phú đã làm giàu
trong ngành thẻ tín dụng.
Ông đã lui về một văn phòng khiêm tốn để quản lý tài sản, nằm khuất
trong một cao ốc thường thường ở Santiago và đáng ngạc nhiên thay, không
có các vệ sĩ và hệ thống an ninh bao quanh như nhiều trùm tư bản Mỹ Latin.
Trong khi dường như không lo lắng về sự an toàn của mình, Piñera lại có vẻ
kích động về định hướng chính sách của Bachelet. Để chống bất bình đẳng,
