khiến chúng không thể đóng vai trò chỉ số hiện hành để cho biết quốc gia
nào đang bị đe dọa nhiều nhất bởi sự bất bình đẳng đang gia tăng.
Phương thức của tôi để theo dõi xu hướng bất bình đẳng là cẩn trọng
thu thập mọi thông tin, vì tôi biết không có dữ liệu nào báo hiệu rõ sự
chuyển biến thái độ về của cải trong một quốc gia. Nhưng tôi dùng danh
sách tỷ phú do Forbes bình chọn như công cụ để xác định nguy cơ: các quốc
gia mà quy mô và nguồn gốc của cải có xác suất cao nhất sẽ dẫn đến căng
thẳng về bất bình đẳng, và làm chậm đà tăng trưởng kinh tế. Để xác định
nước nào mà các tài phiệt đang chiếm phần bánh lớn và ngày càng lớn một
cách bất thường, tôi tính toán quy mô tài sản của tỷ phú so với quy mô của
nền kinh tế. Để xác định nước nào mà tầng lớp tài phiệt đang trở thành một
tầng lớp thượng lưu đặc quyền, tôi ước tính tỷ trọng của tài sản thừa kế
trong hàng ngũ tỷ phú. Quan trọng nhất, tôi theo dõi tài sản của các “tỷ phú
bất hảo” trong các ngành liên quan đến tham nhũng, như dầu khí, khai mỏ
hoặc bất động sản. Chính sự trỗi dậy của tầng lớp “tỷ phú bất hảo” trong các
ngành vốn dĩ dễ tham nhũng và không hiệu quả là tác nhân dễ bóp nghẹt sự
tăng trưởng nhất và dễ gây phẫn nộ cho quần chúng, để rồi từ đó các nhân
vật dân túy mị dân nổi lên. Tôi cũng theo dõi sâu sát giọng điệu của công
chúng khi nói về các trùm tư bản hàng đầu trong nước, bởi vì thường chính
sự cảm nhận về bất bình đẳng của công chúng, thậm chí còn hơn là thực tế
đang diễn ra, mới định hình các phản ứng chính trị và chính sách kinh tế.
Với những người hoài nghi và cảm thấy vấn đề bất bình đẳng về của
cải hoặc phương pháp dò danh sách tỷ phú quá mơ hồ để bàn nghiêm túc, tôi
sẽ phản biện rằng đây là một dấu hiệu ngày càng hệ trọng. Một số nhà lãnh
đạo trên thế giới vẫn có xu hướng xem các tệ nạn như sự bất bình đẳng, và
cả nạn tham nhũng giúp dung dưỡng nó, là vấn nạn cố hữu và không thể
tránh khỏi mà nước nào cũng có, nhất là các nước nghèo trong những giai
đoạn đầu phát triển hỗn loạn. Tuy nhiên, đây là một sự né tránh. Các xã hội
đang phát triển thường bất bình đẳng nhiều hơn so với các nước giàu, nhưng
quan điểm cho rằng vấn đề bất bình đẳng rồi sẽ mặc nhiên biến mất là điều
ngày càng thấy mơ hồ.
