Chính ngôn từ dân túy của Bachelet đã gây ra nỗi sợ cho dòng vốn đầu
tư nước ngoài mà Chile cần đến để hình thành nguồn lực tăng trưởng mới.
Thu nhập bình quân của nước này đã đạt đến mức trung bình vững chắc
15.000 đô-la, nhưng để thúc đẩy tăng trưởng, nền kinh tế vẫn phụ thuộc vào
kim ngạch xuất khẩu hàng nguyên liệu đơn giản như đồng, tại một thời điểm
mà giá đồng toàn cầu đang sụt giảm. Làm chùn nhịp đầu tư, trong khi Chile
phải vượt ra khỏi lĩnh vực hàng nguyên liệu, Bachelet đã vô tình cản đà tiến
của nền kinh tế – một hiệu ứng có thể đoán được trước làn sóng công chúng
kêu đòi tái phân phối của cải.
Câu hỏi cốt lõi là: Liệu sự bất bình đẳng có đe dọa nền kinh tế? Đây là
một trong những vấn đề cần được giải quyết bằng nghệ thuật chính trị hơn
bằng khoa học kinh tế. Sự bất bình đẳng bắt đầu đe dọa tăng trưởng phần
nào khi dân chúng trở nên ngờ vực cách mà người khác làm giàu. Nếu một
doanh nhân làm ra sản phẩm mới hữu ích cho người tiêu dùng hoặc xây nhà
máy và tạo ra công ăn việc làm, hình thức tạo dựng của cải ấy thường được
số đông chấp nhận. Tuy nhiên, nếu một nhà tài phiệt làm giàu bằng cách cấu
kết với chính giới và giành được hợp đồng từ chính phủ hoặc, tệ hơn nữa,
bằng cách tận dụng quan hệ con ông cháu cha, thì sự phẫn nộ sẽ trỗi dậy, và
dân chúng sẽ chú tâm đến sự tái phân phối thay vì tạo ra của cải.
Các chỉ số thống kê nghiêm ngặt nhất về bất bình đẳng có thể cho một
cái nhìn tổng quan về bức tranh toàn cục, nhưng chúng quá ít khi được cập
nhật để kịp đưa ra dấu hiệu cảnh báo cần thiết về sự chuyển biến thái độ rất
nhanh của công chúng. Chỉ số phổ biến nhất về sự bất bình đẳng trong thu
nhập, hệ số Gini, chấm điểm một quốc gia từ zero đến một: một thể hiện
một xã hội hoàn toàn bất bình đẳng khi một người chiếm toàn bộ thu nhập,
và zero thể hiện một xã hội hoàn toàn bình đẳng mà mọi người đều có cùng
mức thu nhập. Nhưng chỉ số Gini được các học giả rút ra từ dữ liệu chính
thức, sử dụng nhiều phương pháp, công bố theo lịch trình không cụ thể và
không có mẫu nhất quán cho các quốc gia. Không có nguồn hiện thời nào để
so sánh giữa các nước ngoại trừ Ngân hàng Thế giới, và vào thời điểm giữa
2015 chỉ số Gini mới nhất của Chile là từ 2011, của Mỹ từ 2010, của Nga từ
2009, của Ai Cập từ 2008 và của Pháp từ 2005. Sự lỗi thời của chỉ số Gini
