tài phiệt hàng đầu Ấn Độ nắm lượng của cải bằng 12% GDP – so với chỉ 1%
ở Trung Quốc. Chưa hết, 9 trong số top ten của Ấn Độ là những người trụ lại
từ 2006 so với con số zero ở Trung Quốc, và sự trụ hạng này là tương đối
mới; trong danh sách năm 2006 của Ấn Độ, chỉ có năm tỷ phú trụ lại từ
2001. Một bài chuyên đề mà tôi viết cho tờ Newsweek International hồi
tháng 9-2010 đã nêu rằng sự trỗi dậy của tư bản thân hữu là “khiếm khuyết
chí tử của Ấn Độ”, và bài báo đã được đón nhận với thái độ hết sức hoài
nghi trong chính giới tại Delhi. Các quan chức chóp bu bảo tôi rằng tham
nhũng là bình thường khi một nền kinh tế non trẻ cất cánh và viện dẫn giới
trùm tư bản cướp bóc đã thống trị nước Mỹ hồi thế kỷ 19.
Nhưng khi tăng trưởng kinh tế sụt giảm gần một nửa trong những năm
sau đấy, nhiều người trong số chính các quan chức đó phải thừa nhận rằng
mức độ tham nhũng và bất bình đẳng cao bất thường
là một trong những
yếu tố chính gây trì trệ.
Tư bản thân hữu lèo lái để tiền và hợp đồng rơi vào những bàn tay
không xứng đáng, nhưng cũng châm ngòi cho một phản ứng dây chuyền
trong hệ thống chính trị. Tòa án ở Ấn Độ sau năm 2010 bắt đầu cảm nhận
được sự phẫn nộ của dân chúng, và trong một chính sách răn đe làm gương,
họ đã hành động nghiêm minh với một số đối tượng cao cấp. Các thẩm phán
bắt đầu bác quyền bảo lãnh cho các doanh nhân bị truy tố, tạm giam họ hàng
tháng trời trước khi đệ cáo trạng chính thức; họ bắt đầu gây áp lực khiến
nhân viên của Cục Điều tra Trung ương (CBI) xúc tiến các vụ truy tố tham
nhũng và đặt nghi vấn về tính liêm khiết nếu vụ việc bị gác lại. Đến 2012,
cuộc trấn áp đang được mở rộng, và trong các bữa tiệc ở những “trang trại”
xa hoa mà dân giàu Ấn Độ dùng làm ngôi nhà thứ hai ở ngoại ô Delhi, đôi
khi dường như cứ hai vị khách lại có một người đang tại ngoại hoặc sắp đi
tù.
Ở thời điểm này, không rõ điều gì tệ hơn: chủ nghĩa tư bản thân hữu
hay sự phản ứng của công chúng. Giới công chức trở nên lo sợ không muốn
gắn tên tuổi của họ với bất kỳ chính sách nào hoặc thậm chí phê duyệt bất
kỳ giấy phép nào có vẻ ủng hộ giới kinh doanh vì sợ bị gán mác tham
