bản rất thô bạo theo chiều hướng “được ăn cả”. Trong nhiều năm, tỷ phú Mỹ
sở hữu tài sản bằng khoảng 10% của GDP, gần với mức trung bình toàn cầu.
Tỷ lệ đó đã tăng lên 13% vào 2013 và 15% vào 2014, một phần do sự vươn
lên của các trùm tư bản ở Thung lũng Silicon và bởi dòng tiền dễ vay rót ra
từ Cục Dự trữ Liên bang. Như ta đã thấy, từ 2009, chính sách tiền tệ thí
điểm của Fed đã giúp thúc đẩy sự bùng nổ giá cả đồng loạt ở tất cả tài sản
tài chính chủ chốt – cổ phiếu, trái phiếu và bất động sản. Do 1% người Mỹ
giàu nhất nắm giữ 50% tài sản tài chính, họ được lợi nhiều nhất khi giá các
tài sản này bùng nổ.
Ở thái cực ngược lại, ta thường sẽ có dấu hiệu lành mạnh khi quy mô
tài sản của tỷ phú trong một quốc gia nằm dưới mức trung bình toàn cầu
10% GDP. Có thể nói rằng các quốc gia mà tài sản của tỷ phú nằm ở mức
5% của GDP hoặc dưới nữa, như Ba Lan, Hàn Quốc và Úc, có vẻ như có
một nền tảng ổn định chính trị; giới thượng lưu của họ không lớn đến mức
biến thành mục tiêu cho sự bất ổn xã hội và kích động chính trị.
Ba Lan thời hậu cộng sản là một trường hợp đặc biệt thú vị, với vẻn
vẹn năm tỷ phú. Cả nhóm này có điều gì đó ngược lại với Abramovich về
phong cách; họ gần như không tự quảng bá mình một cách hào nhoáng. Một
trong số họ, tài phiệt ngân hàng Leszek Czarnecki, giữ kỷ lục thế giới về lặn
bằng bình dưỡng khí trong hang động ngầm, một chi tiết chẳng liên quan gì
đến sự phô bày của cải. Darius Milek, người kiếm tiền tỷ bằng nghề đóng
giày rồi chất vào thùng lớn và bán ở các ki-ốt trên phố dựng từ container, đã
thừa nhận rằng tất cả khách hàng của ông quả tình đều chỉ quan tâm đến giá
cả. Đó là lý do tại sao ông không bận tâm đến hộp đựng giày. Tầng lớp siêu
giàu mộc mạc của Ba Lan đang nổi lên như sự đối chọi với tầng lớp thượng
lưu Nga, với cốt lõi là ít nhất sáu doanh nhân tay trắng làm nên tạo ra khối
tài sản tiền tỉ của họ bằng tinh thần làm việc miệt mài. Khá điển hình là
Marek Piechocki, với công ty thời trang nhanh được gầy dựng từ nhà kho cũ
ở Gdansk 20 năm trước. Ông dường như lúc nào cũng làm việc, và suốt
nhiều năm người ta thấy ông vẫn lái chiếc xe cũ và xuất hiện tại các cuộc
họp vẫn với bộ com-lê cũ.
